SÓNG ÁNH SÁNG
Câu 1 (Sở GD&ĐT Hà Nội năm 2018) : Đặc điểm của tia tử ngoại là
A. bị nước và thủy tinh hấp thụ.
B. không truyền được trong chân không.
C. có bước sóng lớn hơn bước sóng của tia tím.
D. phát ra từ những vật bị nung nóng tới 1000oC .
Đáp án A
Đặc điểm của tia tử ngoại là bị nước và thủy tinh hấp thụ.
Câu 2 (Sở GD&ĐT Hà Nội năm 2018) : Nhận định nào sau đây không đúng về hiện tượng tán sắc ánh sáng ?
A. Ánh sáng Mặt trời gồm bảy ánh sáng đơn sắc (đỏ, cam, vàng, lục, lam, chàm, tím).
B. Chiết suất của lăng kính phụ thuộc vào màu của ánh sáng đơn sắc.
C. Ánh sáng Mặt trời gồm vô số ánh sáng đơn sắc có dài màu nối liền nhau từ đỏ đến tím.
D. Tốc độ của ánh sáng đơn sắc đi trong lăng kính phụ thuộc vào màu của nó.
Đáp án A
Ánh sáng Mặt Trời là một dải vô số các ánh sáng đơn sắc có màu biến thiên từ đỏ đến tím → A sai.
Câu 3 (Sở GD&ĐT Hà Nội năm 2018) : Cho chiết suất tuyệt đối của thủy tinh và nước lần lượt là 1,5 và 4/3 . Nếu một ánh sáng đơn sắc truyền trong thủy tinh có bước sóng là 0,60 µm thì ánh sáng đó truyền trong nước có bước sóng là
A. 0,90 µm. B. 0,675 µm. C. 0,55 µm. D. 0,60 µm.
Đáp án B
Với \[{{\lambda }_{0}}\] là bước sóng của ánh sáng trong chân không → bước sóng của ánh sáng này trong môi trường nước và môi trường thủy tinh lần lượt là:
\[{{\lambda }_{n}}=\frac{{{\lambda }_{0}}}{{{n}_{n}}}\] và \[{{\lambda }_{tt}}=\frac{{{\lambda }_{0}}}{{{n}_{tt}}}\]
\[\to {{\lambda }_{n}}=\frac{{{n}_{tt}}}{{{n}_{n}}}{{\lambda }_{tt}}=\frac{1,5}{1,33}0,6=0,68\mu m\]
Câu 4 (Sở GD&ĐT Hà Nội năm 2018) : Trong một thí nghiệm giao thoa ánh sáng với khe Yâng. Ánh sáng đơn sắc có bước sóng λ = 0,6 μm , khoảng cách giữa hai khe a = 1 mm. Khi khoảng cách từ màn chắn chứa hai khe đến màn ảnh là D thì quan sát thấy trên đoạn MN dài 12 mm ở trên mản ảnh có n vân sáng kể cả hai vân sáng ở M và N. Tịnh tiến màn ảnh theo hướng ra xa màn chắn chứa hai khe một đoạn 50 cm thì trên đoạn MN bớt đi 2 vân sáng (tại M và N vẫn có vân sáng). Giá trị của D là
A. 1 m. B. 1,5 m. C. 2,5 m. D. 2 m.
Đáp án D
Khi khoảng cách giữa màn và mặt phẳng chứa hai khe là D, trên màn có n vân, MN là các vân sáng.
→ M là vân sáng bậc \[0,5\left( n-1 \right)\].
+ Ta có \[{{x}_{M}}=0,5\left( n-1 \right)\frac{D}{a}\lambda \leftrightarrow {{6.10}^{-3}}=0,5\left( n-1 \right)\frac{D}{{{1.10}^{-3}}}{{0,6.10}^{-6}}\to n-1=\frac{20}{D}\].
+ Khi khoảng cách giữa mặt phẳng hai khe so với màn là \[D+0,5\,m\] thì trên màn có \[n-2\] vân sáng, M, N vẫn là các vân sáng → M là vân sáng bậc \[0,5\left( n-3 \right)\].
\[\to {{x}_{M}}=0,5\left( n-3 \right)\frac{D+0,5}{a}\lambda \].
+ Lập tỉ số \[\to \frac{n-1}{n-3}=\frac{D+0,5}{D}\leftrightarrow \frac{\frac{20}{D}}{\frac{20}{D}-2}=\frac{D+0,5}{D}\to D=2\,m\]
Câu 5 (Sở GD&ĐT Bắc Giang năm 2018) : Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng Yâng, trên màn quan sát vân sáng là những vị trí mà hai sóng ánh sáng tại đó
A. lệch pha 0,25π. B. cùng pha. C. ngược pha. D. vuông pha.
Đáp án B
Trong thí nghiệm Yang về giao thoa ánh sáng, trên màn hình quan sát, vân sáng là những vị trí mà hai sóng ánh sáng tại đó cùng pha.
Câu 6 (Sở GD&ĐT Bắc Giang năm 2018) : Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng Yâng với ánh sáng đơn sắc có bước sóng λ = 600 nm, a = 0,1 mm ; D = 1 m. Một người mắt tốt có khoảng nhìn rõ ngắn nhất là 25 cm, dùng một kính lúp và trên vành kính có ghi 10X quan sát vân giao thoa trong trạng thái mắt không điều tiết. Góc trong khoảng vân giao thoa qua kính là
A. 2,400. B. 0,240. C. 2,40 rad. D. 0,24 rad.
Đáp án D
+ Khoảng vân giao thoa $\text{i}=\frac{\text{D}\lambda }{\text{a}}=\frac{{{1.600.10}^{-9}}}{{{0,1.10}^{-3}}}=0,6\text{ mm}$
Để mắt quan sát vân giao thoa thì người quan sát phải ngắm chừng ở vô cực ${{\text{G}}_{\infty }}=\frac{\text{tan}\alpha }{\text{tan}{{\alpha }_{0}}}=10$
$\to $ Góc trông vân giao thoa qua kính lúp $\text{tan}\alpha =10\text{tan}{{\alpha }_{0}}=10\frac{\text{i}}{\text{O}{{\text{C}}_{\text{C}}}}=0,24$.
Câu 7 (Sở GD&ĐT Bắc Giang năm 2018) : Vai trò của lăng kính trong máy quang phổ dùng lăng kính là
A. giao thoa ánh sáng. B. khúc xạ ánh sáng. C. tán sắc ánh sáng. D. phản xạ ánh sáng.
Đáp án C
Vai trò của lăng kính trong máy quang phổ là để tán sắc ánh sáng.
Câu 8 (Sở GD&ĐT Bắc Giang năm 2018) : Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng Yâng, khoảng cách giữa hai khe là 0,1 mm, khoảng cách từ mặt phẳng chứa hai khe đến màn là 1 m. Nguồn sáng S phát ánh sáng có bước sóng từ 500 nm. Tại điểm M là vân sáng gần nhất cách vân sáng trung tâm là
A. 0,5 mm. B. 5 mm. C. 0,25 m. D. 10 mm.
Đáp án B
+ Điểm $M$ là vân sáng gần vân trung tâm nhất $\to $ vân sáng bậc $1$.
${{x}_{M}}=\frac{D\lambda }{a}=\frac{{{1.500.10}^{-9}}}{{{0,1.10}^{-3}}}=5\text{mm}$.
Câu 9 (Sở GD&ĐT Bắc Giang năm 2018) : Với một tia sáng đơn sắc, chiết suất tuyệt đối của nước là n1, của thủy tinh là n2. Chiết suất tỉ đối khi tia sáng đó truyền từ nước sang thủy tinh là
A. \[{{n}_{12}}={{n}_{1}}-{{n}_{2}}\] B. \[{{n}_{21}}={{n}_{2}}-{{n}_{1}}\] C. \[{{n}_{21}}=\frac{{{n}_{1}}}{{{n}_{2}}}\] D. \[{{n}_{21}}=\frac{{{n}_{2}}}{{{n}_{1}}}\]
Đáp án D
Chiết suất tỉ đối ${{\text{n}}_{21}}=\frac{{{\text{n}}_{2}}}{{{\text{n}}_{1}}}$.
Câu 10 (Sở GD&ĐT Thái Bình năm 2018) : Hiện tượng tán sắc ánh sáng là hiện tượng
A. một chùm sáng bị lệch phương truyền khi đi qua một lỗ tròn nhỏ.
B. khi một chùm sáng truyền qua 2 môi trường trong suốt khác nhau thì bị lệch phương truyền.
C. màu sắc của một vật thay đổi khi ta dùng các ánh sáng đơn sắc khác nhau chiếu vào vật.
D. khi một chùm sáng khi đi qua lăng kính thì nó bị phân tích thành nhiều ánh sáng đơn sắc khác nhau.
Đáp án D
+ Hiện tượng tán sắc ánh sáng là hiện tượng một chùm sáng đi qua lăng kính bị phân tách thành nhiều ánh sáng đơn sắc khác nhau.
Câu 11 (Sở GD&ĐT Thái Bình năm 2018) : Bức xạ tử ngoại là bức xạ điện từ
A. có bước sóng nhỏ hơn so với ánh sáng thường.
B. có màu tím sẫm.
C. có tần số thấp hơn so với ánh sáng thường.
D. có bước sóng lớn hơn so với bước sóng hồng ngoại.
Đáp án A
+ Bức xạ tử ngoại là bức xạ điện từ có bước sóng nhỏ hơn ánh sáng thường.
Câu 12 (Sở GD&ĐT Thái Bình năm 2018) : Phát biểu nào sau đây là đúng?
A. Quang phổ vạch của nguyên tố nào thì đặc trưng cho nguyên tố ấy.
B. Quang phổ liên tục của nguyên tố nào thì đặc trưng cho nguyên tố ấy.
C. Chất khí hay hơi được kích thích bằng nhiệt hay bằng điện luôn cho quang phổ vạch.
D. Chất khí hay hơi được kích thích bằng nhiệt hay bằng điện luôn cho quang phổ liên tục.
Đáp án A
+ Quang phổ vạch của nguyên tố nào thì đặc trưng cho nguyên tố ấy.
Câu 13 (Sở GD&ĐT Thanh Hóa năm 2018) : Trong thí nghiệm Y- âng về giao thoa với ánh sáng đơn sắc. Khoảng cách hai khe là 1,2 mm, khoảng cách từ mặt phẳng chứa hai khe đến màn quan sát là 0,9 m. Người ta quan sát trên màn được 9 vân sáng, khoảng cách giữa hai vân sáng ngoài cùng xa nhau nhất là 3,6 mm. Bước sóng của ánh sáng dùng trong thí nghiệm trên là
A. 0,45μm.0,45μm. B. 0,60μm.0,60μm. C. 0,68μm.0,68μm. D. 0,58μm.0,58μm.
Đáp án C
+ Khoảng cách giữa 9 vân sáng liên tiếp là 8i = 3,6 => i = 0,45 mm
+ Ta có: \[i=\frac{\lambda D}{a}=>\lambda =\frac{ia}{D}=0,6(\mu m)\]
Câu 14 (Sở GD&ĐT Thanh Hóa năm 2018) : Trong thí nghiệm giao thoa ánh sáng Y-âng, cố định màn ảnh, mặt phẳng chứa hai khe sáng rồi tiến hành hai lần thí nghiệm như sau:
- Lần 1: Chiếu hai khe ánh sáng đơn sắc có bước sóng λ1 = 0,6 μm thì trên màn quan sát, ta thấy có 6 vân sáng liên tiếp cách nhau 9 mm.
- Lần 2: Chiếu hai khe bằng ánh sáng đa sắc gồm hai bức xạ có bước sóng λ1 và λ2 thì người ta thấy tại M cách vân trung tâm 10,8 mm có một vân sáng cùng màu vân sáng trung tâm, trong khoảng giữa M và vân sáng trung tâm còn có 2 vân sáng có màu giống vân trung tâm. Bước sóng của bức xạ λ2 là
A. 0,65 μm. B. 0,76 μm. C. 0,38 μm. D. 0,4 μm.
Đáp án D
+ Khi dùng λ1 = 0,6 μm thì: 5i1 = 9 mm => i1 = 1,8 mm
+ Khi dùng λ1 và λ2 thì vị trí gần vân trung tâm nhất có vân sáng cùng màu với vân trung tâm là: \[{{x}_{\min }}=\frac{{{x}_{M}}}{3}=\frac{10,8}{3}=3,6(mm)\]
+ Lại có: \[{{x}_{\min }}=A{{i}_{1}}=>A=\frac{{{x}_{\min }}}{{{i}_{1}}}=\frac{3,6}{1,8}=2\]
+ Mặt khác: \[\frac{{{k}_{1}}}{{{k}_{2}}}=\frac{{{\lambda }_{2}}}{{{\lambda }_{1}}}=\frac{A}{B}\Leftrightarrow \frac{{{\lambda }_{2}}}{0,6}=\frac{2}{B}=>{{\lambda }_{2}}=\frac{1,2}{B}\]
+ Thay các đáp án chỉ có D cho B là nguyên
