Tổng quan về aren

TỔNG QUAN VỀ AREN (Hiđrocacbon thơm – C_nH_2n-6).

A. Lý thuyết:

Aren điển hình:

1. Phản ứng thế:

- Benzen không phản ứng với dung dịch Br₂ nhưng phản ứng với Br₂ khan khi có bột Fe làm chất xúc tác.

C₆H₆ + Br₂ -> C₆H₅Br + HBr

^{Brôm benzen}

2. Phản ứng nitro hóa.

- Benzen phản ứng với hỗn hợp HNO₃ đặc và H₂SO₄ đặc ® nitro benzen

3. Phản ứng cộng.

4. Phản ứng oxi hóa.

a) Phản ứng oxi hóa hoàn toàn.

5. Điều chế aren.

B. Bài tập mẫu:

Bài 1: Cấu tạo đặc biệt của phân tử benzen là :

A. Phân tử có vòng 6 cạnh.

B. Phân tử có ba liên kết đôi.

C. Phân tử có vòng 6 cạnh chứa ba liên kết đôi xen kẽ ba liên kết đơn.

D. Phân tử có vòng 6 cạnh chứa liên kết đôi và liên kết đơn.

Hãy chọn câu đúng nhất trong các câu trên.

Đáp án đúng: C

Bài 2 : Một số học sinh viết công thức cấu tạo của benzen như sau :

Hãy cho biết công thức nào viết đúng, viết sai. Tại sao ?

Đáp án

Công thức đúng là: (b), (d), (e)

Công thức sai là: (a), (b)

(a) Sai về vị trí liên kết đôi

(b) Sai vì vòng có 5 cạnh.

Bài 3: Cho benzen tác dụng với brom tạo ra brombenzen :

a) Viết phương trình hoá học (có ghi rõ điều kiện phản ứng).

b) Tính khối lượng benzen cần dùng để điều chế 15,7 gam brombenzen. Biết hiệu suất phản ứng đạt 80%.

Giải: PTHH: C6H6 + Br2 —-> C6H5Br + HBr
Theo PTHH: 1 mol C6H6 —> x mol C6H5Br
Vì thực tế hiệu suất chỉ đạt 80% nên số mol brombenzen thu được là:
(X x 80) /100 = 0,8x (mol)
Theo đề bài ta có: 0,8x x 157 = 15,7

Lượng benzen cần dùng là m_C6H6 = 78 x 0,125 = 9,75 (gam)

Bài 4: Hãy cho biết chất nào trong các chất sau đây có thể làm mất màu dung dịch brom. Giải thích và viết phương trình hoá học (nếu có).

a) b) CH₂ = CH – CH = CH_2; c) CH₃-C ≡ CH; d) CH₃-CH₃

Đáp án: Chỉ có chất b và c làm mất màu dung dịch brom vì trong phân tử có liên kết đôi và liên kết ba tương tự etilen, axetilen.
Các phương trình phản ứng hóa học:

C. Bài tập tự luyện

1. Cặp chất nào dưới đây có thể cùng làm mất màu dd brom:

A) C₆H₆và CH₄ B) CH₄ và C₂H₆C) C₂H₄và C₂H₂D) C₂H₄ và C₆H₁₂

2. Hãy ghép các tính chất ở cột phải phù hợp với hiđrocacbon ở cột trái

3. Điền vào chỗ trống công thức hoá học và điều kiện thích hợp.

4. Biết rằng benzen cũng có phản ứng thế với clo như với brom. Cho clo dư tác dụng với 78 g benzen (có mặt bột sắt) thu được 78g clobenzen. Tính hiệu suất của phản ứng ?

5. Cho benzen tác dụng với brom có xúc tác là bột sắt, thu được 3,925 g brombenzen. Tính khối lượng các chất tham gia phản ứng, biết hiệu suất của phản ứng là 75% ?

6. Hoàn thành chuỗi ptpư sau: