Bài 30: Ankadien

I. Phân loại và định nghĩa

Khái niệm:

- Ankadien là hidrocacbon mạch hở có hai liên kết đôi trong phân tử.

- CTTQ : C_nH_2n-2 (n≥3)

Cách gọi tên:

Số chỉ vị trí nhánh- tên nhánh + tên mạch chính+ a – Số chỉ vị trí nối đôi- đien.

Phân loại:

- Ankadien có 2 liên kết đôi cạnh nhau.

- Ankadien có 2 liên kết đôi cách nhau 1 liên kết đơn.

- Ankadien có 2 liên kết đôi cách nhau từ 2 liên kết đơn trở lên.

II. Tính chất hóa học

1. Phản ứng cộng

- Cộng H₂

CH₂=CH-CH= CH₂ + 2H₂ →(Ni, t^o)  CH₃- CH₂-CH₂- CH₃

- Cộng halogen

Cộng 1,2:  CH₂=CH-CH= CH₂ + Br₂  → CH₂(Br)-CH(Br)-CH= CH₂

Cộng 1,4:  CH₂=CH-CH= CH₂ + Br₂  → CH₂(Br)-CH=CH- CH₃

- Cộng hidruahalogen

Cộng 1,2: CH₂=CH-CH= CH₂ + HBr  → CH₃- CH(Br) -CH=CH₂

Cộng 1,4: CH₂=CH-CH= CH₂ + HBr  → CH₃-CH=CH –CH₂ – Br

2. Phản ứng trùng hợp

nCH₂= CH- CH=CH₂ →(t^o, xt,p)  (CH₂- CH= CH-CH₂)_n

III. Điều chế

CH₃- CH₂-CH₂- CH₃ →(t^o, xt) CH₂= CH- CH=CH₂ + 2H₂

Bài 1 (Trang 135 – SGk)

Thế nào là ankađien, ankađien liên hợp? Viết công thức cấu tạo và gọi tên các ankađien liên hợp có công thức phân tử C₄H₆, C₅H₈

Lời giải

Định nghĩa :

- Ankađien là hiđrocacbon mạch hở có hai liên kết đôi C=C trong phân tử.

- Ankađien có hai liên kết đôi cách nhau 1 liên kết đơn được gọi là ankađien liên hợp.

Bài 2 (Trang 135 – SGK)

 Viết phương trình hóa học ( ở dạng công thức cấu tạo) của các phản ứng xảy ra khi :

a. Isopren tác dụng với hidro (xúc tác Ni)

b. Isopren tác dụng với brom trong (trong CCl₄) Các chất được lấy theo tỉ lệ số mol 1 : 1 tạo ra sản phẩm theo kiểu cộng 1, 4.

c. Trùng hợp isopren theo kiểu 1,4.

Lời giải

Bài 3 (Trang 135 – SGk)

Oxi hóa hoàn toàn 0,680 gam ankađien X thu được 1,120 lít CO₂ (đktc)

a. Tìm công thức phân tử của X

b. Tìm công thức cấu tạo có thể có của X

Lời giải

Bài 4 (Trang 135 – sGk)

Khi cho buta-1,3-đien tác dụng với H₂ ở nhiệt độ cao, có Ni làm xúc tác, có thể thu được

A. Butan ;    B. Isobutan ;    C. Isobutilen ;    D. Pentan

Lời giải

\[C{{H}_{2}}=CH-CH=C{{H}_{2}}+2{{H}_{2}}\xrightarrow{xt,{{t}^{0}}}C{{H}_{3}}-C{{H}_{2}}-C{{H}_{2}}-C{{H}_{3}}\]

Đáp án đúng là A

Bài 5 (Trang 136 – sGK)

Hợp chất nào sau đây cộng hợp H₂ tạo thành isopentan?

Lời giải

Chọn B

Bài viết gợi ý: