1. Công thức phân tử chung của anken là : CnH2n, của ankadien : CnH2n-2.
2. Đặc điểm cấu tạo:
- Trong phân tử anken có một liên kết đôi C=C, ankadien có hai liên kết đôi C=C.
- Anken và ankadien đều có đồng phân mạch cacbon và đồng phân vị trí liên kết đôi.
- Một anken, ankadien còn có đồng phân hình học.
3. Tính chất hóa học đặc trưng của anken và ankadien:
- Phản ứng cộng: với hidro (H2), hidro halogenua (HX), brom (dung dịch).
- Phản ứng trùng hợp.
4. Sự chuyển hóa lẫn nhau giữa ankan, anken, ankadien:
.png)
Bài 1 (Trang 137 – SGK)
Viết các phương trình hóa học minh họa:
a. Để tách metan từ hỗn hợp với một lượng nhỏ etilen, người ta dẫn hỗn hợp khí đi qua dung dịch brom dư
b. Sục khí propilen vào dung dịch KMnO4, thấy màu của dung dịch nhạt dần có kết tủa màu nâu đen xuất hiện
Lời giải
a. Khi dẫn hỗn hợp khí (gồm CH4 và C2H4) qua dung dịch brom dư thì C2H4 sẽ tác dụng với dung dịch nước brom, CH4 không tác dụng sẽ đi ra khỏi bình được dung dịch nước brom.
.png)
Bài 2 (Trang 137 – SGk)
Trình bày phương pháp hóa học để phân biệt ba bình đựng ba khí riêng biệt là metan, etilen và cacbonic. Viết phương trình hóa học minh họa
Lời giải
.png)
Bài 3 (Trang 137 – sGK)
Viết phương trình hóa học của các phản ứng thực hiện sơ đồ chuyển hóa sau:
Lời giải
1. \[2C{{H}_{4}}\xrightarrow[{{1500}^{0}}C]{L\grave{a}m\text{ }lanh\text{ }nhanh}\equiv CH+3{{H}_{2}}\]
2. \[HC\equiv CH+{{H}_{2}}\xrightarrow{Pd,{{t}^{0}}}C{{H}_{2}}=C{{H}_{2}}\]
3. \[C{{H}_{2}}=C{{H}_{2}}+{{H}_{2}}\xrightarrow{Ni,{{t}^{0}}}C{{H}_{3}}-C{{H}_{3}}\]
4. \[C{{H}_{3}}-C{{H}_{3}}+C{{l}_{2}}\xrightarrow{a/s,\,1:1}C{{H}_{3}}-C{{H}_{2}}Cl+HCl\]
Bài 4 (Trang 138 – SGk)
Viết phương trình hóa học của các phản ứng điều chế: 1,2 – đicloetan; 1,1 – đicloetan từ etan và các chất vô cơ cần thiết.
Lời giải
.png)
Bài 5 (Trang 138 – SGK)
Cho 4,48 lít khí gồm metan và etilen đi qua dung dịch brom dư, thấy dung dịch nhạt màu và còn 1,12 lít khí thoát ra. Các thể tích khí đo ở điều kiện tiêu chuẩn. Thành phần phần trăm thể tích của khí metan trong hỗn hợp là:
A. 25,0 %
B. 50,0 %
C. 60,0 %
D. 37,5%
Lời giải
Chọn A.
- Khi cho hỗn hợp khí (gồm CH4 và C2H4 ) đi qua dung dịch brom thì C2H4 sẽ phản ứng hết với dung dịch brom, CH4 không tác dụng sẽ đi ra khỏi bình.
Bài 6 (Trang 138 – SGk)
Viết phương trình hóa học của các phản ứng điều chế polibuta – 1,3 – đien từ but-1-en
Lời giải
CH2 = CH - CH2 - CH3 -to, Ni→ CH3 - CH2 - CH2 - CH3
CH3 – CH2 - CH2-CH3 -to, xt→ CH2 = CH - CH = CH2 + 2H2
CH2=CH-CH=CH2 -to, P, Na→ (CH2-CH = CH - CH2) (Cao su buna)
Bài 7 (Trang 138 – SGK)
Đốt cháy hoàn toàn 5,40g ankađien liên hợp X thu được 8,96 lít khí CO2 (đktc). Công thức nào sau đây là công thức cấu tạo của X ?
Lời giải
Chọn A
Ta có
\[{{n}_{C{{O}_{2}}}}=\frac{8,96}{22,4}=0,4\,(mol)\]\[\Rightarrow {{n}_{C}}={{n}_{C{{O}_{2}}}}=0,4\,(mol)\]
\[\Rightarrow \]mC = 12.0,4 = 4,8 (gam)
\[\Rightarrow \] mH = 5,4 - 4,8 = 0,6 (gam)
\[\Rightarrow \] nH = 0,6 (mol)
Xét nC : nH = 0,4 : 0,6 = 4 : 6 = 2 : 3 (đây chính là tỉ lệ số nguyên tử C so với số nguyên tử H)
\[\Rightarrow \] Đáp án A hoặc D đúng
Vì X là ankađien liên hợp đáp án A đúng.
