Bài 45: Hướng dẫn bài thực hành số 7

I.TÓM TẮT LÍ THUYẾT

1. Nội dung ôn tập

a. Nồng độ phần trăm của dung dịch

Nồng độ phần trăm (C%) của một dung dịch cho ta biết số gam chất tan có trong 100 gam dung dịch.
Công thức tính nồng độ phần trăm của dung dịch: \(C\% = \frac{{{m_{ct}}}}{{{m_{dd}}}}.100\%\)
- C% là nồng độ phần trăm của dung dịch.
- mct là khối lượng chất tan (gam)
- mdd là khối lượng dung dịch (gam) với (mdung dịch = mdung môi + mchất tan)
Các công thức suy ra từ công thức tính nồng độ phần trăm C%
Công thức tính khối lượng dung dịch là: \({m_{dd}} = \frac{{{m_{ct}}.100\% }}{{C\% }}\)
Công thức tính khối lượng chất tan: \({m_{ct}} = \frac{{C\% .{m_{dd}}}}{{100\% }}\)

b. Nồng độ mol của dung dịch

Nồng độ mol (kí hiệu là CM) của dung dịch cho biết số mol chất tan có trong 1 lít dung dịch

Công thức tính nồng độ mol của dung dịch: \({C_M} = \frac{n}{V}(mol/l)\)
- n: số mol chất tan.
- V: thể tích dung dịch.
Các công thức được suy ra từ công thức nồng độ mol của dung dịch:
Công thức tính số mol chất tan: \(n = {C_M}.V(mol)\)
Công thức tính thể tích dung dịch: \(V = \frac{n}{{{C_M}}}(lit)\)

2. Kĩ năng thí nghiệm

Chỉ được làm thí nghiệm khi có sự hiện diện của giáo viên trong phòng thí nghiệm.

Đọc kỹ hướng dẫn và suy nghĩ trước khi làm thí nghiệm.
Luôn luôn nhận biết nơi để các trang thiết bị an toàn.
Phải mang kính bảo hộ.
Phải cột tóc gọn lại.
Làm sạch bàn thí nghiệm trước khi bắt đầu một thí nghiệm.
Không bao giờ được nếm các hóa chất thí nghiệm. Không ăn hoặc uống trong phòng thí nghiệm.
Không được nhìn xuống ống thí nghiệm.
Nếu làm đổ hóa chất hoặc xảy ra tại nạn, báo cho giáo viên ngay lập tức.
Rửa sạch da khi tiếp xúc với hóa chất.
Nếu hóa chất rơi vào mắt, phải đi rửa mắt ngay lập tức.
Bỏ chất thải thí nghiệm vào đúng nơi qui định như được hướng dẫn.

Lưu ý: Khi đong thể tích dung dịch bằng pipet, ống đong thì ta đong sao cho gợn trũng của giọt chất lỏng chạm vạch chia độ cần lấy và nhớ để mắt ngang với mực chất lỏng. Như trong hình vẽ là cách lấy chuẩn 50ml dung dịch chất lỏng. Tương tự khi thí nghiệm làm lấy số liệu ta cũng đọc số ml theo cách này.

II.HƯỚNG DẪN THỰC HÀNH

Thực hành 1: Hãy tính toán và pha chế 50 gam dung dịch đường có nồng độ 15%.

Bài làm:

Thực hành 1: Hãy tính toán và pha chế 50 gam dung dịch đường có nồng độ 15%.

Phần tính toán

Khối lượng chất tan (đường) cần dùng là:

\(C\% = \frac{{{m_{ct}}}}{{{m_{dd}}}}.100\% \Rightarrow {m_{ct}} = \frac{{C\% .{m_{dd}}}}{{100\% }} = \frac{{15\% .50}}{{100\% }} = 7,5(g)\)

Khối lượng nước cần dùng là:

m_{dung dịch} = m_{dung môi} + m_{chất tan}⇒ m_{dung môi} = md_{ung dịch} - m_{chất tan} = 50- 7,5 = 42,5(g)

Phần thực hành

Cân 7,5g đường khan cho vào cốc có dung tích 100ml, khuấy đều với 42,5g nước, được dung dịch đường 15%.

Thực hành 2: Hãy tính toán và pha chế dung dịch Natri clorua (NaCl) có nồng độ 0,2 M

Bài làm:

Thực hành 2: Hãy tính toán và pha chế dung dịch Natri clorua (NaCl) có nồng độ 0,2 M

Phần tính toán

Số mol chất tan (NaCl) cần dùng là:

\({n_{NaCl}} = {C_M}.V = 0,2.0,1 = 0,02(mol).\)

Khối lượng NaCl cần dùng là:

\({m_{NaCl}} = {n_{NaCl}}.{M_{NaCl}} = 0,02.(23 + 35,5) = 1,17(gam)\)

Phần thực hành

Cân 1,17g NaCl khan cho vào cốc chia độ.
Rót từ từ nước vào cốc và khuấy đều cho đến vạch 100ml, được 100ml dung dịch NaCl 0,2M.

Thực hành 3: Hãy tính toán và pha chế dung dịch 50g dd đường 5% từ dd đường có nồng độ 15% ở phần thực hành 1

Bài làm:

Thực hành 3: Hãy tính toán và pha chế dung dịch 50g dd đường 5% từ dd đường có nồng độ 15% ở phần thực hành 1.

Phần tính toán

Khối lượng chất tan (đường) có trong 50g dd đường 5% là:

\(C\% = \frac{{{m_{ct}}}}{{{m_{dd}}}}.100\% \Rightarrow {m_{ct}} = \frac{{C\% .{m_{dd}}}}{{100\% }} = \frac{{5\% .50}}{{100\% }} = 2,5(gam)\)

Khối lượng dd đường 15% có chứa 2,5g đường là:

\(C\% ' = \frac{{{m_{ct}}'}}{{{m_{dd}}'}}.100\% \Rightarrow {m_{dd}}' = \frac{{{m_{ct}}'.100\% }}{{C\% '}} = \frac{{2,5.100}}{{15}} \approx 16,7(gam)\)