Dạng 2: Sử dụng phương pháp quy đổi để giải bài toán este

Đây là 1 phương pháp khá hay áp dụng được nhiều bài toán , quy từ hỗn hợp phức tạp thành những chất đơn giản hơn, áp dụng được cho nhiều bài tập khó…

PHƯƠNG PHÁP: Ta quy hỗn hợp từ theo yêu cầu bài về các chất đầu dãy đồng đẳng….

Để mình lấy ví dụ cho dễ hiểu  ^-^

Ví dụ nha: Hỗn hợp gồm HCOOCH3 ,CH3COOCH3 ,C2H5COOCH3,C2H5COOC3H7, blabla

Ta sẽ quy về :

 

-Nếu hh có chứa các chất không no : C2H3COOCH3,C3H5COOC2H5,CH3COOCH3

Ta sẽ quy về :

 

 hoặc

 

( ở đây số mol H2 sẽ âm vì hỗn hợp chứa chất không no , kệ nó =)) )

- Hợp chất đa chức quy tương tự

-Nếu đề bài không cho biết este no, hay không no ta quy về :

 


( đây chỉ là 1 ví dụ , vì hỗn hợp có thể chứa este 2 chức tạo bởi axit đa chức, hoặc là este 3 chức ,..)

Chú ý : Tổng số mol của hỗn hợp sẽ bằng số mol của este ta quy về …

Bây giờ mình sẽ lấy 1 bài tập làm ví dụ :

Hỗn hợp X gồm hai este no, đơn chức, mạch hở. Đốt cháy hoàn toàn một lượng X cần dùng vừa đủ 3,976 lít khí O2 (ở đktc), thu được 6,38 gam CO2. Mặt khác, X tác dụng với dung dịch NaOH, thu được một muối và hai ancol là đồng đẳng kế tiếp. Công thức phân tử của hai este trong X là :

A. C2H4O2 và C5H10O2.                         B. C2H4O2 và C3H6O2.

C. C3H4O2 và C4H6O2.                           D. C3H6O2 và C4H8O2.  

Cách giải : quy hỗn hợp về :

 

Bảo toàn C : 2a+b=0.145

Bảo toàn O : 8a+6b=0.1775 x 4

=>>     a=0.04 , b=0.065 mol

Giờ ta gộp CH2 về chất ban đầu để tạo ra este ban đầu

0.065=0.04 + 0.025 =>>X gồm C3H6O3 và C4H8O2

Ta cũng không nên phụ thuộc quá vào phương pháp này cho những bài đơn giản như trên :

Bài trên cách giải đơn giản hơn là : Do đốt hỗn hợp este đơn chức mạch hở nên số mol CO2= số mol H20 .Sau đó ta bảo toàn O , tính số mol, tính số C trung bình =>> đáp án luôn ))

-Để thấy rõ được sử hiểu quả của phương pháp này ta sẽ làm 1 bài phức tạp hơn

Ví dụ: X, Y (MX < MY) là hai axit kế tiếp thuộc cùng dãy đồng đẳng axit fomic; Z là este hai chức tạo bởi X, Y và ancol T. Đốt cháy 12,52 gam hỗn hợp E chứa X, Y, Z, T (đều mạch hở) cần dùng 8,288 lít O2 (đktc) thu được 7,2 gam nước. Mặt khác đun nóng 12,52 gam E cần dùng 380 ml dung dịch NaOH 0,5M. Biết rằng ở điều kiện thường, ancol T không tác dụng được với Cu(OH)2. Phần trăm số mol của X có trong hỗn hợp E là.

A. 60% 
B. 75% 
C. 50% 
D. 70%
(Trích đề thi thử Thầy Tào Mạnh Đức)

Hướng dẫn :

Quy hỗn hợp về :HCOOH  (a mol)  ,C3H6(OH)2 (b mol)  ,C3H6(OOCH)2 (c mol), CH2 (d mol)

                

=>a=0.15,b=0.03,c=0.02,d=0.05 

=>> X gồm : HCOOH(0,12), CH3COOH (0,03), ,C3H6(OOCH)2 0,03, C6H10O4 (0,02) =>>Đáp án A

Bài viết gợi ý: