Dạng
2: Sử dụng phương pháp quy đổi để giải bài toán este
Đây
là 1 phương pháp khá hay áp dụng được nhiều bài toán , quy từ hỗn hợp phức tạp
thành những chất đơn giản hơn, áp dụng được cho nhiều bài tập khó…
PHƯƠNG
PHÁP: Ta quy hỗn hợp từ theo yêu cầu bài về các chất đầu dãy đồng đẳng….
Để
mình lấy ví dụ cho dễ hiểu ^-^
Ví
dụ nha: Hỗn hợp gồm HCOOCH3 ,CH3COOCH3 ,C2H5COOCH3,C2H5COOC3H7, blabla
Ta sẽ quy về :
-Nếu hh có chứa các chất không no : C2H3COOCH3,C3H5COOC2H5,CH3COOCH3
Ta sẽ quy về :
hoặc
(
ở đây số mol H2 sẽ âm vì hỗn hợp chứa chất không no , kệ nó =)) )
-
Hợp chất đa chức quy tương tự
-Nếu
đề bài không cho biết este no, hay không no ta quy về :
( đây chỉ là 1 ví dụ , vì
hỗn hợp có thể chứa este 2 chức tạo bởi axit đa chức, hoặc là este 3 chức ,..)
Chú ý : Tổng số mol của
hỗn hợp sẽ bằng số mol của este ta quy về …
Bây giờ mình sẽ lấy 1
bài tập làm ví dụ :
Hỗn hợp X
gồm hai este no, đơn chức, mạch hở. Đốt cháy hoàn toàn một lượng X cần dùng vừa
đủ 3,976 lít khí O2 (ở đktc), thu được 6,38 gam CO2. Mặt khác, X tác dụng với
dung dịch NaOH, thu được một muối và hai ancol là đồng đẳng kế tiếp. Công thức
phân tử của hai este trong X là :
A. C2H4O2 và C5H10O2. B.
C2H4O2 và C3H6O2.
C. C3H4O2 và C4H6O2. D. C3H6O2 và C4H8O2.
Cách
giải : quy hỗn hợp về :
Bảo
toàn C : 2a+b=0.145
Bảo toàn O : 8a+6b=0.1775 x 4
=>> a=0.04 , b=0.065 mol
Giờ ta gộp CH2 về chất ban đầu để tạo ra este ban đầu
0.065=0.04 + 0.025 =>>X gồm C3H6O3 và C4H8O2
Ta cũng không nên phụ thuộc quá vào phương pháp này cho những bài đơn giản như trên :
Bài trên cách giải đơn giản hơn là : Do đốt hỗn hợp este đơn chức mạch hở nên số mol CO2= số mol H20 .Sau đó ta bảo toàn O , tính số mol, tính số C trung bình =>> đáp án luôn ))
-Để thấy rõ được sử hiểu quả của phương pháp này ta sẽ làm 1 bài phức tạp hơn
Ví dụ: X, Y (MX < MY) là hai axit kế tiếp thuộc cùng dãy đồng đẳng axit fomic; Z là este hai chức tạo bởi X, Y và ancol T. Đốt cháy 12,52 gam hỗn hợp E chứa X, Y, Z, T (đều mạch hở) cần dùng 8,288 lít O2 (đktc) thu được 7,2 gam nước. Mặt khác đun nóng 12,52 gam E cần dùng 380 ml dung dịch NaOH 0,5M. Biết rằng ở điều kiện thường, ancol T không tác dụng được với Cu(OH)2. Phần trăm số mol của X có trong hỗn hợp E là.
A. 60%
B. 75%
C. 50%
D. 70%
(Trích đề
thi thử Thầy Tào Mạnh Đức)
Hướng dẫn :
Quy hỗn hợp về :HCOOH (a mol) ,C3H6(OH)2 (b mol) ,C3H6(OOCH)2 (c mol), CH2 (d mol)
=>a=0.15,b=0.03,c=0.02,d=0.05
=>> X gồm : HCOOH(0,12), CH3COOH (0,03),
,C3H6(OOCH)2 0,03, C6H10O4 (0,02) =>>Đáp án A