Đề thi thử môn Ngữ Văn sở giáo dục và đào tạo tỉnh Ninh Bình lần thứ 2 năm 2019 (có lời giải chi tiết)

                   2. Bàn luận                                                                                                                          

                   - Cư dân mạng được hiểu là những cá nhân tích cực tham gia vào các hoạt động trên mạng xã hội: facebook, zalo, …                                                                                                                  

                   => Liệu cư dân mạng có thực sự là một cộng đồng chân chính hay không?                     

                   - Mạng xã hội ngày càng phát triển, số lượng truy cập ngày càng nhiều, đồng thời các hội nhóm cũng mọc ra như nấm sau mưa. Tại đây họ có quyền phát biểu những suy nghĩ, quan điểm của mình nhưng đằng sau đó lại có rất nhiều vấn đề xảy ra.                                                     

                   - Tích cực: đã có rất nhiều chương trình từ thiện, giúp đỡ những người khó khăn,… được phát động trên mạng xã hội và tạo được sức hút lớn, đem lại hiệu quả thiết thực.                           

                   - Tiêu cực: bên cạnh những điều đã làm được, mạng xã hội lại nảy sinh hàng loạt những tiêu cực:

                   + Tính minh xác của vấn đề không được quan tâm.                                                           

                   + Sự thiếu hiểu biết của nhiều đối tượng dễ dẫn đến bị “dắt mũi” truyền thông                                                

                   + “Bạo lực trên mạng” – không gian ảo khiến bạn thỏa thích nói, phê phán, lên án, chỉ trích những người mà mình không hề quen biết. Và chính thói “anh hùng bàn phím” đó đã dẫn đến hậu quả nghiêm trọng cho người bị hại như: sự trầm cảm, các căn bệnh về tâm lí khác                                                                                                                       

                   - Cộng đồng mạng bên cạnh những mặt tích cực cũng có những mặt tiêu cực, hạn chế. Để nó trở thành một cộng đồng chân chính cần có sự đóng góp của tất cả mọi người: đó là văn hóa ứng xử, là

 tư duy phản biện đích thực, là biết sàng lọc trước vô vàng thông tin. Bạn đừng trở thành một “con bò” để truyền thông dắt mũi. Hãy là một cư dân mạng thông minh, có văn hóa.                                                                                                                                             

Câu 2: Phương pháp: phân tích, tổng hợp                                                                                                              

                   •  Giới thiệu tác giả, tác phẩm                                                                                            

                   - Quang Dũng là một nghệ sĩ đa tài: làm thơ, viết văn, vẽ tranh và soạn nhạc. Nhưng Quang Dũng trước hết là một nhà thơ mang hồn thơ phóng khoáng, hồn hậu, lãng mạn và tài hoa – đặc biệt khi ông viết về người lính Tây Tiến và xứ Đoài (Sơn Tây) của mình.                                                         

                   - Tây Tiến là bài thơ tiêu biểu cho đời thơ Quang Dũng, thể hiện sâu sắc phong cách nghệ thuật của nhà thơ, được in trong tập Mây đầu ô (1986).                                                                 

                   •  Phân tích đoạn thơ                                                                                                          

                   ^▪ Đoạn 1: Chất thơ trong không khí hội hè rộn ràng vui vẻ trong một đêm liên hoan văn nghệ của những người lính Tây Tiến có đồng bào địa phương đến góp vui                               

                   - Đêm liên hoan ấy có ánh sáng rực rỡ - đây là ấn tượng nổi bật nhất trong ki ức của nhà thơ:         

                                                                                     Doanh traị .................bao giơ                                                                   

                   + Chữ “bừng” được xem là nhãn tự của câu thơ, gợi ra ánh sáng của những ngọn đuốc rừng rực như những bông hoa lửa. Trong ánh mắt nhìn lãng mạn của những người lính Tây Tiến, những ngọn sáng ấy đã hợp lại thành hội đuốc hoa, phu hơp̣ vơi cư chi e theṇ “e ấp” cua nhưng sơn nư giống như nhưng cô dâu mơi.                                                                                                            + Ánh sáng còn tỏa ra từ xiêm áo lộng lẫy của những người đẹp vùng sơn cước.            

                   + Và ánh sáng còn bừng lên trong cả cái nhìn ngạc nhiên, ngỡ ngàng, mê say bởi người đẹp xiêm áo tự bao giờ, lôṭ xac thanh nhưng nang thơ tuyêṭ mi. Hai chữ kìa em là tiếng reo vui phát hiện ẩn chứa ánh sáng ấy.

• Đêm liên hoan còn có âm thanh náo nức của tiếng khèn rộn ràng, réo rắt, tình tứ tạo lên man điệu riêng vô cùng hấp dâñ. Thứ âm thanh đặc trưng của vùng cao đã khiến cho tâm hồn của những chàng trai Hà thành rung động:

Khèn lên man điêụ nàng e ấp

• Nổi bật giữa ánh sáng và âm thanh ấy là hinh_̀ ảnh diêm̃ lê ̣của những thiếu nữ Mường, thiếu nữ Thái và những cô gái Lào trong những bộ xiêm áo lộng lẫy như bước ra từ huyền thoại, vừa e thẹn vừa tình tứ trong một điệu múa đậm sắc xứ lạ. Họ đã trở thành linh hồn của đêm văn nghệ
• Đằng sau tất cả những vẻ đep̣ phương xa xứ la ̣ấy là ánh nhìn chiêm ngưỡng, say sưa, ngây ngất, đa tình của người lính Tây Tiến. Điêụ nhac̣ chơi vơi cùng vũ điêụ lăm – vông của các cô gái đa ̃làm say đắm các chàng trai HàNôi,̣ khiến ho ̣trong phút chốc biến thành thi si:̃ Nhac̣ về Viên Chăn xây hồn thơ

→ Cái phần hào hoa, thanh licḥ đươc̣ nâng niu, lưu giữ ở đâu đó trong tâm hồn người linh_́ Tây Tiến bỗng đươc̣ gõ cửa, gơị dâỵ bởi vẻ đep̣ của không gian mới. Bóng dáng của chiến tranh đa ̃bi ̣xóa nhòa trong khoảnh khắc tuyêṭ vời hiếm hoi này. Lòng người như mềm laị sau bao nhiêu những gân guốc, gồng minh_̀ vươṭ qua thử thách…

=> Có thể nói đây là một trong những đoạn thơ trữ tình nhất trong văn bản. Khung cảnh đêm liên hoan rực rỡ, vui tươi làm vơi bớt đi những cực nhọc về hành trình mà người lính vừa trải qua. Chất trữ tình đó cũng là động lực tiếp thêm cho họ sức mạnh để tiếp tục con đường cứu nước.

• • Đoạn 2: Hình ảnh người lính Tây Tiến vừa gân guốc, rắn rỏi (chất thép) vừa hào hoa, lãng mạn (chất trữ tình)

1. Chất thép

• Ngoại hình (bi thương): được khắc hoạ bằng một nét vẽ rất gân guốc, lạ hoá nhưng lại được bắt nguồn từ hiện thực:

Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc

Quân xanh màu lá dữ oai hùm

• Không mọc tóc, quân xanh màu lá đều là hậu quả của những trận sốt rét rừng khủng khiếp mà người nào cũng phải trải qua. Trong hồi ức của những người lính Tây Tiến trở về, đoàn quân tử vong vì sốt rét rừng nhiều hơn là vì đánh trận bởi rừng thiêng nước độc mà thuốc men không có.
• Quang Dũng không hề che giấu những gian khổ, khó khăn…, chỉ có điều nhà thơ không miêu tả một cách trần trụi. Hiện thực ấy được khúc xạ qua bút pháp lãng mạn của Quang Dũng, trở thành cách nói mang khẩu khí của người lính Tây Tiến, cách nói rất chủ động: không mọc tóc chứ không phải tóc không thể mọc vì sốt rét tạo nên nét dữ dội, ngang tàng, cứng cỏi của người lính Tây Tiến; cái vẻ xanh xao vì đói khát, vì sốt rét của những người lính qua ngòi bút Quang Dũng lại toát lên vẻ oai phong, dữ dằn của những con hổ nơi rừng thiêng “quân xanh màu lá dữ oai hùm”.

* Ẩn sau ngoại hình ấy là sức mạnh nội tâm (hào hùng):

• Đoàn binh gợi lên sự mạnh mẽ lạ thường của "Quân đi điệp điệp trùng trùng" (TốHữu), của "tam quân tì hổ khí thôn ngưu" (ba quân manḥ như hổ báo nuốt trôi trâu) (Phaṃ Ngũ Lão).
• Dữ oai hùm là khí phách, tinh thần của đoàn quân ấy, như mang oai linh của chúa sơn lâm rừng thẳm
• Mắt trừng là chi tiết cực tả sự giận dữ, phẫn nộ, sôi sục hướng về nhiệm vụ chiến đấu
• Thủ pháp đối lập được sử dụng đắc điạ trong việc khắc hoạ sự tương phản giữa ngoại hình ốm yếu và nội tâm mãnh liệt, dữ dội, ngang tàng.

b. Chất trữ tình

Thế giới tâm hồn đầy mộng mơ thể hiêṇ qua nỗi nhớ(lang̃ man):̣ Mắt trừng gửi mông̣ qua biên giới Đêm mơ Hà Nôị dáng kiều thơm

• Những người lính Tây Tiến không phải là những người khổng lồ không tim, bên trong cái vẻ oai hùng, dữ dằn của họ là những tâm hồn, những trái tim rạo rực, khát khao yêu đương “đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm”. Dáng kiều thơm gợi vẻ đẹp yêu kiều, thướt tha thanh lịch của người thiếu nữ Hà thành, là cái đẹp hội tụ sắc nước hương trời. Những giấc mơ mang hình dáng kiều thơm đã trở thành động lực để giúp người lính vượt qua mọi khó khăn, gian khổ; đã thúc giục họ tiến lên phía trước; và cũng là sợi dây thiêng liêng của niềm tin mang họ vượt qua bom đạn trở về.

=> Đoạn thơ thứ hai là sự hòa điệu giữa chất thép và chất trữ tình. Người lính vừa mang vẻ đẹp gan dạ, dũng cảm, kiên cường, không sợ hiểm nguy, gian khổ. Nhưng đằng sau đó ta vẫn thấy vẻ đẹp của tâm hồn lãng mạn, tinh tế và hết sức tài hoa.

• Giá trị nội dung:

• Vẻ đẹp hào hùng và hào hoa của người lính Tây Tiến.
• Vẻ đẹp vừa dữ dội vừa thơ mộng, trữ tình của thiên nhiên Tây Bắc. - Giá trị nghệ thuật:
• Kết hợp hài hòa giữa bút pháp lãng mạn và tinh thần bi tráng trên cái nền hiện thực.
• Sáng tạo về hình ảnh, ngôn ngữ, giọng điệu,…
• • Tổng kết

Bài viết gợi ý: