Đề chuẩn cấu trúc số 24- Môn: Ngữ văn (có lời giải chi tiết)

Câu 1 

  Chủ đề của văn bản trên là: Hãy luôn vững tin và ươm gieo những hạt mầm tốt đẹp trong cuộc sống.

Câu 2

-  Theo tác giả, điều ăn  mòn tâm hồn  con người  chính là trạng  thái thiếu vắng niềm  tin, không còn tin tưởng vào điều tốt đẹp trong cuộc sống. Điều đó dẫn đến hậu quả là không còn ai muốn gieo hạt mầm, tức là không ai làm những việc tốt đẹp nữa, người ta sẽ trở nên thờ ơ, lãnh đạm.

Câu 3

  Đoạn văn dùng phép lặp từ ngữ và lặp cấu trúc ngữ pháp. Tác dụng:

+ Giúp lời văn có sự liên kết, lô gic và mạch lạc.

+ Làm nổi bật ý tác giả muốn nhấn mạnh: hậu quả của sự nghi kỵ, mất lòng tin chính là những hành động vô cảm, dè chừng của mọi người với nhau.

Câu 4

-Về hình thức: 5-7 dòng, diễn đạt mạch lạc.

-Về nội dung:

+ Nêu quan điểm bản thân: đồng ý, không đồng ý,...

+ Bàn luận ngắn gọn, thuyết phục làm rõ cho ý kiến cá nhân. Sau đây là một ví dụ:

- Niềm tin là vàng. Không còn tin có điều tốt trên đời quả thực là trạng thái còn đáng sợ hơn cả cái chết. Thật vậy, chết là tất cả đều sẽ đến hồi kết thúc, còn mất lòng tin là tâm hồn chết trong một cơ thể vẫn đang còn sống, khiến người ta không còn thấy ý nghĩa của cuộc sống. Cùng là căn bệnh ung thư, người có niềm tin vui sống và chiến đấu với bệnh tật; người mất niềm tin quay lưng với mọi người, chờ đợi cái chết trong đau đớn. Hãy mở lòng và đón nhận mọi âm vang của cuộc đời đi thôi!

ĐỌC HIỂU YÊU CẦU ĐỀ

- Đối tượng chính, trọng tâm kiến thức: Tây Tiến, Đây thôn Vĩ Dạ

- Dạng bài: So sánh

- Yêu cầu: Học sinh làm sáng rò về nội dung, nghệ thuật của từng đoạn thơ, so sánh và lý giải sự tương đồng, khác biệt.

TIẾN TRÌNH LÀM BÀI

KIẾN THỨC

HỆ THỐNG

Ý

PHÂN TÍCH CHI TIẾT

CHUNG

0,5 điểm

Khái quát vài nét về tác giả - tác phẩm

- Quang Dũng tên thật Bùi Đình Diệm, là một người đa tài, có thể vẽ tranh, sáng tác nhạc, nhưng vẫn nổi tiếng và được nhiều người biết đến với tư cách một nhà thơ. Thơ Quang Dũng phóng khoáng, hào hoa đầy lãng mạn, tha thiết tình cảm dành cho bạn bè, cho quê hương xứ sở.

- Bài thơ Tây Tiến chính là đứa con tinh thần tráng kiện, hào hoa của cuộc đời  thi sĩ,  thi phẩm  ra đời  trong một nỗi nhớ cụ thể: Nhớ về đồng đội, những miền đất và binh đoàn xưa, nơi mà tác giả từng vào sinh ra tử. Đặc biệt là nhớ về thiên nhiên miền Tây với những nét đặc trưng, dữ dội nhưng cũng đầy thơ mộng.

- Hàn Mặc Tử là một cây bút tiêu biểu, đỉnh cao của phong trào Thơ mới, là một hiện tượng thơ  kì lạ  vào bậc nhất của  phong trào Thơ mới. Đọc thơ Hàn thi sĩ ta bắt gặp một tâm hồn thiết tha yêu cuộc sống, yêu thiên nhiên, một khát vọng sống mãnh liệt đến đau đớn tột
cùng.
- Thi phẩm Đây thôn Vĩ Dạ là nốt nhạc trong trẻo trong bản đàn xô loạn đau thương. Được sáng tác trong một hoàn cảnh đặc biệt, khi thi nhân ở  trong trại  phong, nhận được tấm bưu thiếp của  Hoàng Cúc gửi vào. Thi hứng đã đưa nhà thơ trở về với xứ Huế, với Vĩ Dạ mộng mơ, với cảnh và người dịu dàng, chan chứa tình.
- Cả  Tây Tiến  và Đây  thôn Vĩ Dạ đều đã vẽ  nên những bức  tranh thiên nhiên tuyệt đẹp, mang dáng nét, mang cái hồn xứ sở.

TRỌNG TÂM

Phân tích

                                                          Người đi Châu Mộc chiều sương ấy

                                                          Có thấy hồn lau nẻo bến bờ

                                                          Có nhớ dáng người trên độc mộc

                                                           Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa

- Hình ảnh “người đi” trong “chiều sương ấy” là một ý thơ độc đáo vô cùng. Độc đáo bởi chiều sương ấy cho ta hiểu là khung cảnh của quá khứ. Cùng cảnh sông nước, tưởng như, người đi ấy đang chèo thuyền ngược dòng ký ức để trở về bờ Châu Mộc hoài niệm.

-Buổi  chiều  thu đây sương ấy  in đậm hồn người khiến  cho hoài niệm thêm mênh mang. Khi sương nhòa vào dòng nước khiến sương thêm bồng bềnh, khiến dòng nước càng bảng lảng. Với tâm hồn thi sĩ tài hoa, Quang Dũng đã cảm nhận vẻ đẹp thơ mộng của thiên nhiên Châu Mộc qua cảnh sắc “chiều sương” và “hồn lau nẻo bến bờ”.

-Điệp  ngữ “có thấy", “có nhớ” khắc vào ấn tượng về miền Tây Bắc. Trước hết là thấy lau ở nẻo bến bờ. Hồn lau là hồn mùa thu, hoa lau nở trắng, lá lau xào xạc trong gió thu nơi bờ sông bờ suối. Nơi ấy cảnh vật vô tri đã hoá tâm hồn trong những người lính.

-Trong chia phôi còn có  nhớ, nhớ cảnh rồi nhớ đến người. “Có nhớ” con thuyền độc mộc và dáng người chèo thuyền độc mộc? “Có nhớ” hình ảnh “hoa đong đưa” trên dòng nước lũ? “Hoa đong đưa" là hoa rừng đong đưa làm duyên trên dòng nước hay là hình ảnh ẩn dụ gợi tả các cô gái miền  Tây Bắc  xinh đẹp  lái thuyền  duyên dáng, uyển chuyển như những bông hoa rừng đang đong đưa trên dòng suối? Có lẽ là cả hai, cả thiên nhiên và con người đều là những bông hoa kỷ niệm tuyệt đẹp, luôn bung nở hương sắc trong trí nhớ người lính ấy.

+ Qua những  nét vẽ của nỗi nhớ,  thiên nhiên Tây Tiến bỗng chốc mềm mại, thơ mộng và quá đỗi trữ tình, khác hẳn với hình ảnh thiên nhiên dữ dội ở khổ 1.

đoạn thơ Tây

Tiến

3,0 điểm

Phân tích đoạn thơ đây thôn Vĩ Dạ

                                                              Gió theo lối gió, mây đường mây

                                                               Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay

                                                               Thuyền ai đậu bến sông trăng đó 

                                                                Có chở trăng về kịp tối nay?
- Bức  tranh thiên nhiên:
+ Cảnh sông nước: Xuất hiện thật thi vị, có gió, mây, dòng nước lặng lẽ, hai bên bờ là hoa bắp. Gió nhè nhẹ thổi, mây lững lờ bay trong một đêm  thanh vắng, tưởng chừng như cả  gió và mây đều cố khẽ khàng để  không phá tan bầu  yên tĩnh.  Góp chung không khí đó  là dòng sông Hương lững lờ, tưởng chừng như không hề trôi. Và hoa bắp khẽ lay động, tất cả vẽ nên khung cảnh tĩnh tờ dọc bên bờ trù phú.
+ Cảnh đêm trăng: Cả bờ sông ngập tràn ánh trăng, trăng làm cảnh vật thêm lung linh, thêm đẹp. Ta thấy xuất hiện thuyền trăng (có thể hiểu con thuyền chở đầy trăng, hoặc  bay bổng hơn, trăng như một chiếc thuyền đang  trôi trên dòng sông ánh sáng), sông trăng  (con sông ngập tràn ánh trăng, hoặc cũng có thể hiểu ánh trăng chảy chiếu như một dòng sông) và bến trăng.
+ Trăng cũng là người bạn tâm tình của thi sĩ, đặc biệt hơn với Hàn Mặc Tử trăng là tri âm, là một ám ảnh, một hình tượng độc đáo trở đi trở lại trong rất nhiều sáng tác của Tử.
- Bức tranh tâm trạng:
+ “Gió theo lối gió, mây đường mây”: Ý thơ đã làm rõ sự chia ly, chia lìa. Mây và gió vốn  hai thực thể  song hành, gắn  bó. Gió thổi mây bay, nhưng giờ đây gió khép kín theo đường của gió, mây rẽ lối theo lối của mây. Đó là một ẩn dụ cho sự chia lìa cách biệt. Có lẽ với một người mắc bệnh nan y, trong tâm tưởng luôn khó tránh những mặc cảm chia lìa đó. Cho nên từ “kịp” nghe sao hối thúc, vội vã, gợi bao niềm tiếc xót trong tâm khảm thi nhân.
- Có thể nói, cảnh Huế mộng mơ, lung linh nhưng đượm nỗi buồn