Đề chuẩn cấu trúc số 22- Môn: Ngữ văn (có lời giải chi tiết)

ĐỌC HIỂU YÊU CẦU ĐỀ

- Đối  tượng chính, trọng tâm kiến thức: Tây Tiến

- Đối  tượng liên hệ: Tỏ lòng, Văn tế nghĩa sĩ cần Giuộc, Việt Bắc

- Dạng  bài: phân tích, liên hệ

Yêu cầu: Học sinh làm sáng rõ về: vẻ đẹp lãng mạn, bi tráng của người lính Tây Tiến. Phần liên hệ, học sinh chỉ cần điểm qua các hình tượng người lính để làm rõ yêu cầu tìm ra được đặc trưng của lính Tây Tiến.

TIẾN TRÌNH LÀM BÀI

KIẾN THỨC

HỆ THỐNG Ý

PHÂN TÍCH CHI TIẾT

CHUNG

Khái quát vài nét về tác giả - tác phẩm

       Nhắc đến Quang Dũng là nhắc đến một trong những thế hệ nhà thơ được tôi luyện và trưởng thành trong bom lửa thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Ông tên thật là Bùi Đình Diệm (1921 - 1988), quê ở Hà Tây, nay thuộc về Hà Nội. Là một người đa tài, có thể vẽ tranh, sáng tác nhạc, nhưng vẫn nổi tiếng và được nhiều người biết đến với tư cách một  nhà thơ.  Phong cách thơ  Quang Dũng nổi bật  lên chất phóng khoáng, hào hoa đầy lãng mạn.

       Bài thơ Tây Tiến  là một  bài thơ đem lại dấu ấn đậm  nét, khắc  ghi Quang Dũng vào sâu tâm trí độc giả. Nhà thơ viết nên thi phẩm này bằng xuất phát điểm của nỗi nhớ: Nhớ về đồng đội, những miền đất và binh đoàn xưa, nơi mà tác giả từng vào sinh ra tử.

0,5 điểm

TRỌNG TÂM

Giải thích

- Vẻ đẹp hào hùng là vẻ đẹp hào hoa và anh hùng. Hay nói cách khác đó là vẻ đẹp lãng mạn và bi tráng.

+ Vẻ đẹp lãng mạn là vẻ đẹp từ hiện thực trần trụi khốc liệt mà vượt lên trên hiện thực, xây nên những hình tượng lớn lao, đẹp đẽ. Vẻ đẹp lãng mạn của những người lính nằm ở vẻ đẹp ngoại hình và vẻ đẹp tâm hồn.

+ Bi tráng là nhắc đến cái đau thương, nhưng không bi lụy. Có thể hiểu rằng đó là vẻ đẹp của sự hùng tráng, bất tử hóa cái chết.

Khái niệm

3 điểm

Phân tích

- Vẻ đẹp lãng mạn:

“Tây Tiến đoàn binh không mọc tó

Quân xanh màu lá dữ oai hùm

Mắt trừng gửi mộng qua biên giới”

+ Chân dung người lính Tây Tiến đến lúc này mới trực tiếp hiện lên qua những nét chạm khắc rạch ròi, gân guốc. Đoàn binh không mọc tóc với  quân xanh màu lá không giống kiểu  ví von “văn chương” thường thấy. Chúng là sự thật được nói ra một cách thẳng băng bằng ngôn ngữ “lính” nên hoá bất ngờ, và vì bất ngờ nên vẻ trụi trần của sự miêu tả cũng được cảm thụ khác đi. Câu thơ không gợi ý nghĩ bi đát mặc dù ai cũng hiểu sự không mọc tóc và làn da xanh màu lá ở đây chính là hậu quả của bệnh sốt rét. Thế nhưng ta lại cảm tưởng trong giọng thơ là lời đầy tự hào, về bức chân dung lạ đến khác biệt, hoá thành đặc trưng mà chỉ lính Tây Tiến mới có.

+  Đến câu tiếp, chất hào hoa của lính Tây Tiến bật lên rõ rệt:
                                                    “Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm ”
         Dáng Kiều thơm ấy  chính là vầng  sáng lung linh trong kí ức, “tố cáo” nét đa  tình và đời sống  tình cảm dạt  dào của người  lính, vốn thường bị  che phủ. Mơ  dáng kiều,  ta nhận  ra những người  lính ấy tâm hồn  còn rất trẻ,  còn chứa  trái tim yêu đương  mãnh liệt.  Dáng kiều để chỉ người con gái xinh đẹp, đó có thể là người thương, người yêu của những  chàng lính trẻ, nhớ về họ, đó  là điểm tựa  tinh thần vững vàng để người lính chắc tay súng.
- Vẻ đẹp bi tráng
+ Khi miêu tả những người lính Tây Tiến, ngòi bút của Quang Dũng không hề nhấn chìm người đọc vào cái bi thương, bi lụy. Cảm hứng của ông mỗi khi chìm vào cái bi thương lại được nâng đỡ bằng đôi cánh của lí tưởng, của tinh thần lãng mạn. Chính vì vậy mà hình ảnh những nấm mồ chiến sĩ rải rác nơi rừng hoang biên giới xa xôi đã bị mờ đi trước lí tưởng quên mình vì Tổ quốc của người lính Tây Tiến. Cái sự thật bi thảm những người lính Tây Tiến gục ngã bên đường không có đến cả mảnh chiếu che thân, qua cái nhìn của nhà thơ, lại được bọc trong những tấm ào bào sang trọng. Và rồi, cái bi thương ấy bị át hẳn đi trong tiếng gầm thét dữ dội của dòng sông Mã.
+ Cái chết, sự hi sinh của những người lính Tây Tiến được nhà thơ miêu tả thật trang trọng. Cái chết ấy đã tạo được sự cảm thương sâu sắc ở thiên nhiên. Và dòng sông Mã đã trân trọng đưa tiễn linh hồn người lính bằng cách tấu lên khúc nhạc trầm hùng.