I. CHUẨN BỊ Ở NHÀ.
1. Tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý
Các em cần giải quyết các câu hỏi: Đề yêu cầu trình bày vấn đề gì? Cụm từ “Con trâu ở làng quê Việt Nam” bao gồm những ý gì? Có thể hiểu, đề bài muốn trình bày con trâu trong đời sống làng quê Việt Nam không? Nếu hiểu như vậy thì phải trình bày vị trí, vai trò của con trâu trong đời sống của người nông dân, trong nghề nông của người Việt Nam. Ở đây cần chú ý mấy chữ ở làng quê Việt Nam. Đó là cuộc sống của người làm ruộng, con trâu trong việc đồng áng, con trâu trong cuộc sống làng quê...
2. Tìm ý và lập dàn ý
Mở bài: Giới thiệu chung về con trâu trên đồng ruộng Việt Nam.
Thân bài:
+ Vai trò của con trâu trong nghề làm ruộng: là sức kéo để cày, bừa, kéo xe, trục lúa....
+ Con trâu là tài sản lớn của người nông dân Việt Nam.
+ Con trâu trong lễ hội, đình đám.
+ Con trâu và trẻ chăn trâu, việc chăn nuôi trâu.
+ Con trâu - nguồn cung cấp thịt, da để làm các sản phẩm thuộc da, sừng trâu dùng để làm đồ mỹ nghệ.
Kết bài: Con trâu trong tình cảm của người nông dân.
- Triển khai dàn ý:
+ Có thể mở bài bằng cách giới thiệu: Ở Việt Nam, đến bất kì miền nông thôn nào cũng đều thấy hình bóng con trâu trên đồng ruộng. Hoặc mở bài bằng cách nếu mấy câu tục ngữ, ca dao về trâu: “Con trâu là đầu cơ nghiệp”, “Trâu ơi ta bảo trâu này...”; hoặc bắt đầu bằng cách tả cảnh trẻ em chăn trâu, cho trâu tắm, trâu ăn cỏ... Từ đó dẫn ra vị trí của con trâu trong đời sống nông thôn Việt Nam.
+ Giới thiệu con trâu trong việc làm ruộng. Ở đây có những ý phải thuyết minh: trâu cày, bừa ruộng, kéo xe, chở lúa, trục lúa (ở miền Bắc). Cần phải giới thiệu từng loại việc và có sự miêu tả con trâu trong từng việc đó (vận dụng tri thức về sức kéo, về sức cày ở bài thuyết minh khoa học về con trâu đã cho).
+ Giới thiệu con trâu trong một số lễ hội.
Tuỳ từng vùng mà chú ý giới thiệu nội dung này. Ví dụ có thể giới thiệu hội chọi trâu hay đâm trâu. Nếu ở vùng không có các lễ hội đó thì có thể bỏ qua.
+ Con trâu với tuổi thơ ở nông thôn.
- Cảm nhận cảnh chăn trâu, con trâu ung dung gặm cỏ là một hình ảnh đẹp của cuộc sống thanh bình ở làng quê Việt Nam. Cần miêu tả cảnh trẻ em chăn trâu, hình ảnh những con trâu cần cù gặm cỏ...
+ Viết đoạn kết bài. Kết thúc phần thuyết minh cần nêu ý gì? Cần miêu tả hình ảnh gì?
