SOẠN BÀI : CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ

SOẠN BÀI :

CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ

 

1. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ :       

                                     

1. Xác định các chủ ngữ, vị ngữ trong các câu đó.

 

a) Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.

(Vũ Trinh)

b) Truyền thuyết  là loại truyện dân gian kể về nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ , thường có yếu tố tưởng tượng kì ảo

( Theo Ngữ Văn 6 , tập 1 )

c) Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa.

(Nguyễn Tuân)

d) Dế Mèn trêu chị Cốc là dại.

 

2. Vị ngữ của các câu trên do những từ hoặc cụm từ nào tạo thành?

3. Chọn những từ hoặc cụm từ phủ định thích hợp cho sau đây điền vào trước vị ngữ của các câu trên: không, không phải, chưa, chưa phải.

 

Trả lời:

 

1. Chủ ngữ và vị ngữ của các câu:

a,

Chủ ngữ	Bà đỡ Trần
Vị ngữ	Là nguời huyện Đông Triều

 

b,

Chủ ngữ	Truyền thuyết
Vị ngữ	Là loại truyện dân gia kể ….kì ảo

 

c,

Chủ ngữ	Ngày thư năm trên đảo Cô Tô
Vị ngữ	Là một ngày trong trẻo , sáng sủa

 

d,

Chủ ngữ	Dế Mèn trêu chị Cốc
Vị ngữ	Là dại

 

 

2. Vị ngữ của các câu trên do các cụm từ sau tạo thành:

-   Là + cụm danh từ: là người huyện Đông Triều; là loại truyện dân gian kể ề các nhân vật...kì ảo : là một ngày trong trẻo, sáng sủa.

-   Là + tính từ : là dại.

 

3. Trước vị ngữ chỉ có thể chen các cụm từ vào là : không phải, không phải, chưa, chưa phải....

Ví dụ:

-    Dế Mèn trêu chị Cốc không phải là dại.

-    Bà đỡ Trần không phải là người huyện Đông Triều.

 

Lưu ý 1 :

 

 

II. CÁC KIỂU CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀ :

Đọc lại các câu vừa phân tích ở phần I và trả lời câu hỏi (sgk )

 

1. Vị ngữ của câu nào trình bày các hiểu về sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ?

2. Vị ngữ của câu nào có tác dụng giới thiệu sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ờ chủ ngữ?

3. Vị ngữ của câu nào miêu tả đặc điểm, trạng thái của sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ?

4. Vị ngữ của câu nào thể hiện sự đánh giá đối với sự vật, hiện tượng, khái niệm nói ở chủ ngữ?

 

Trả lời:

 

1. Vị ngữ của câu b trình bày về sự vật , hiện tượng , khái niệm nói ở chủ ngữ

2. Vị ngữ của câu a có tác dụng giới thiệu về sự vật , hiện tượng , khía niệm nói ở chủ ngữ

3. Vị ngữ của câu c miêu tả đặc điểm , trạng thái của sự vật , hiện tượng , khái niệm nói ở chư ngữ

4. Vị ngữ của câu d thể hiện sự đánh giá đối với sự vật , hiện tượng ,khái niệm nói ở chủ ngữ

 

Lưu ý 2 :

       Có một số kiểu câu trần thuật đơn có từ là đáng chú ý sau :

 

2. LUYỆN TẬP :

 

1. Tìm câu trần thuật đơn có từ là trong những câu dưới đây:

a) Hoán dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hệ gần gũi với bó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

(Ngữ văn 6, tập 2)

b) Người ta gọi chàng là Sơn Tinh.

(Sơn Tinh, Thủy Tinh)

 

c) Tre là cánh tay của người nông dân […]

Tre còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ.

[…] Nhạc của trúc, nhạc của tre là khúc nhạc của đồng quê.

(Thép Mới)

 

d) Bồ các là bác chim ri

Chim ri là dì sáo sậu

Sáo sậu là cậu sáo đên

Sáo đen là em tu hú

Tu hú là chú bồ các

(Đồng dao)

đ) Vua nhớ công ơn phong là Phù Đổng Thiên Vương và lập đền thờ ngay ở quê nhé.

(Thánh Gióng)

e) Khóc là nhục. Rên, hèn. Van, yếu đuối

Và dại khờ là những lũ người câm

Trên đường đi như những bóng âm thầm

Nhận đau khổ mà gởi vào im lặng.

(Tố Hữu)

2. Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu trần thuật đơn có từ là vừa tìm được. Cho biết các câu ấy thuộc những kiểu nào.

 

Trả lời:

1.

a,

Chủ ngữ	Hoán dụ
Vị ngữ	Là gọi tên sự vật ….diễn đạt

b,Không là câu trần thuật có từ là

c,

Chủ ngữ	Tre
Vị ngữ	Là cánh tay của người nông dân

 

Chủ ngữ	Tre
Vị ngữ	Còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ

 

Chủ ngữ	Nhạc của trúc , nhạc của tre
Vị ngữ	Là khúc nhạc của đồng quê

d,

Chủ ngữ	Bồ các
Vị ngữ	Là bác chim ri

 

Chủ ngữ	Chim ri
Vị ngữ	Là dì sáo sậu

đ,Không phải là câu tràn thuật có từ là

e,

Chủ ngữ	Khóc
Vị ngữ	Là nhục

 

Chủ ngữ	Rên
Vị ngữ	hèn

 

Chủ ngữ	Van
Vị ngữ	Yếu đuối

 

Chủ ngữ	Dại khờ
Vị ngữ	Là những lũ người câm

 

2.

- Câu a thuộc kiểu câu định nghĩa

-Câu b thuộc kiểu câu giới thiệu

-Câu c thuộc kiểu câu miêu tả

-Câu d thuộc kiểu câu giới thiệu

-Câu đ thuộc kiểu câu miêu tả

-Câu e thuộc kiểu câu đánh giá

 

3. Viết một đoạn văn ngắn tả một người bạn em, trong đoạn văn có ít nhất một câu trần thuật đơn có từ là..

      Lan là người bạn thân học cùng lớp với em. Dáng người caovà hơi gây. Bạn có đôi mắt sáng. Mái tóc dày, mượt mà, cái miệng xinh xinh luôn nở nụ cười tươi tắn.Lan luôn là người giúp đỡ và chia sẻ em trong học tập , và mỗi khi có chuyện buồn Lan luôn là người bên cạnh cho em những lời khuyên và sự góp ý chân thành . Em rất quý Lan .

Bài viết gợi ý: