HƯỚNG DẪN LÀM BÀI
1- Đặc điểm ngoại hình của chị Nhà Trò:
- Sức vóc: Yếu quá, người bị những phấn, như mới lột.
- Thân hình: Bé nhỏ lại gầy.
- Cánh mỏng như cánh bướm nâu, ngắn chùn chụt, cánh yếu, chưa quen mở.
- Trang phục: Chị mặc áo thâm dài, đôi chỗ chấm điểm vàng.
2- Ngoại hình của Nhà Trọ nói lên điều gì về tính cách và thân phận của nhân vật này.
* Đọc đoạn văn đã cho của nhà văn Tô Hoài khi tả ngoại hình của Nhà Trò, ta thấy, ngoại hình đã bộc lộ một tính cách yếu đuối dễ bị kẻ khác ức hiếp, bắt nạt và một thân phận tội nghiệp đáng thương, một kẻ luôn bị thua thiệt ở đời.
Từ nhận xét trên, em có thể rút ra kết luận:
Trong bài văn kể chuyện rất cần sự miêu tả ngoại hình của nhân vật, nhất là các nhân vật chính. Những đặc điểm ngoại hình tiêu biểu được chọn lọc có thể góp phần nói lên tính cách hoặc thân phận của nhân vật.
- Đọc đoạn văn của Vũ Cao, SGK TV4 tập 1 trang 24, ta sẽ thấy: đoạn văn đã miêu tả ngoại hình của một chú bé liên lạc cho bộ đội trong kháng chiến. Tác giả đã chọn những chi tiết rất tiêu biểu như: “gầy, tóc húi ngắn, hai túi áo của chiếc áo cánh nâu trễ xuống đến tận đùi; quần ngắn chỉ tới đầu gối, đội bắp chân nhỏ luôn luôn động đậy. Đôi mắt sáng và xếch”.
2- Các chi tiết ấy cho ta thấy: Chú liên lạc vốn xuất thân trong một gia đình nông dân nghèo khổ, lam lũ, quen chịu đựng vất vả và một chú bé cần cù, siêng năng, nhanh nhẹn, thông minh, dũng cảm. Chính những đặc điểm ngoại hình mà tác giả chọn lọc, mô tả đã giúp ta cảm nhận được phần nào tính cách của cậu bé liên lạc nói trên.
Trong truyện Nàng tiên Ốc với ba nhân vật (bà lão, con ốc, nàng tiên), em thấy nên chọn tả ngoại hình của hai nhân vật: nàng tiên và bà lão, chọn như vậy là vì:
+ Nàng tiên Ốc là nhân vật chính của truyện. Bởi chính nhân vật này là hiện thân của tính cách biết quý trọng người đã cưu mang đùm bọc, giúp đỡ mình. Nàng tiên ốc là một con người vừa dịu dàng vừa nết na, sống có thủy có chung.
+ Tả ngoại hình bà lão là một việc hết sức cần thiết để làm rõ tính cách của một con người tuy nghèo khó lam lũ nhưng lại là một con người có tấm lòng nhân ái bao la, biết thương yêu cả con vật nhỏ nhất như con ốc. Đó là một con người nhân từ và phúc hậu.
- Cả hai nhân vật (Nàng tiên Ốc và bà lão) kết hợp lại sẽ tạo nên được một tính cách hoàn thiện về nhân cách của một con người mà tác giả dân gian muốn gửi gắm vào trong truyện Nàng tiên Ốc: nhân từ, phúc hậu, dịu dàng nết na, sống thủy chung.
