Tóm tắt về hiệu điện thế giữa hai đầu dụng cụ điện

Tóm tắt lý thuyết

1. Hiệu điện thế giữa 2 đầu bóng đèn:

1.1. Thí nghiệm 1: Bóng đèn chưa được mắc vào mạch điện

Nhận xét: Vôn kế luôn chỉ số 0 khi bóng đèn chưa mắc vào mạch điện.

1.2. Thí nghiệm 2: Bóng đèn được mắc vào mạch điện

Kết quả:

Mạch hở: U₀ = 0; I_o = 0
Mạch kín: U₁ = 1,5 V ; I₁ = 0,02 A

U₂ = 3,0 V ; I₂ = 0,02 A

Nhận xét:

Hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn bằng không thì không có dòng điện chạy qua bóng đèn.
Hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn càng lớn (nhỏ) thì dòng điện chạy qua bóng đèn có cường độ càng lớn (nhỏ).
Số vôn ghi trên dụng cụ là giá trị định mức ( U_dm) → dụng cụ hoạt động bình thường khi sử dụng đúng HĐT định mức.

2. Sự tương tự giữa hiệu điện thế và sự chênh lệch mực nước:

Khi có sự chênh lệch mực nước giữa hai điểm A và B thì có dòng nước chảy từ A đến B.
Khi có hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn thì có dòng điện chạy qua bóng đèn.
Máy bơm nước tạo ra sự chênh lệch mức nước tương tự như nguồn điện tạo ra hiệu điện thế

Bài tập minh họa

Bài 1:

Trong những trường hợp nào dưới đây có hiệu điện thế bằng không ( không có hiệu điện thế) ?

A. Giữa hai đầu bóng đèn đang sáng;

B. Giữa hai cực của pin còn mới;

C. Giữa hai đầu của bóng đèn pin được tháo rời khỏi đèn pin;

D. Giữa hai cực của acquy đang thắp sáng đèn của xe máy.

Hướng dẫn giải:

Giữa hai đầu của bóng đèn pin được tháo rời khỏi đèn pin không có hiệu điện thế.

⇒ Chọn C.

Bài 2:

Một bóng đèn có ghi 2,5 V. Hỏi có thể mắc đèn này vào hiệu điện thế là bao nhiêu để nó không bị hỏng?

Hướng dẫn giải:

Để bóng đèn 2,5V sáng bình thường và không bị hỏng ta mắc bóng đèn vào hiệu điện thế 2,5V

4. Luyện tập Bài 26 Vật lý 7

Qua bài giảng Hiệu điện thế giữa hai đầu dụng cụ điện này, các em cần hoàn thành 1 số mục tiêu mà bài đưa ra như:

Nêu đươc khi có hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn thi có dòng điện chạy qua bóng đèn.
Nêu được rằng môt dụng cụ điện sẽ hoạt động bình thường khi sử dụng đúng với hiệu điện thế định mức được ghi trên dụng cụ đó.
Sử dụng ampe kế để đo cường độ dòng điện, vôn kế để đo hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn trong mạch điện kín.

4.1. Trắc nghiệm

Câu 1: Trong những trường hợp dưới đây, trường hợp nào có hiệu điện thế bằng không ( không có hiệu điện thế) ?

A. Giữa hai đầu bóng đèn đang sáng

B. Giữa hai cực của pin còn mới

C. Giữa hai đầu của bóng đèn pin được tháo rời khỏi đèn pin

D. Giữa hai cực của acquy đang thắp sáng đèn của xe máy

Câu 2: Một bóng đèn có ghi 2,5 V. Hỏi có thể mắc đèn này vào hiệu điện thế là bao nhiêu để nó không bị hỏng?

A. 2,5 V

B. 5 V

C. 1 V

D. Tất cả đều sai

Câu 3: Vôn kế trong sơ đồ nào trong các hình dưới đây có số chỉ khác nhau?

Câu 4: Trong các phát biểu sau, phát biểu nào sai khi nói về hiệu điện thế?

A. Vôn kế luôn chỉ số 0 khi bóng đèn chưa mắc vào mạch điện.

B. Hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn bằng không thì không có dòng điện chạy qua bóng đèn.

C. Hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn càng lớn thì dòng điện chạy qua bóng đèn có cường độ càng lớn

D. Hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn càng lớn thì dòng điện chạy qua bóng đèn có cường độ càng nhỏ.

Câu 5: Cho mạch điện như sơ đồ hình bên dưới. Biết rằng khi công tắc đóng, đèn sáng. Hỏi khi công tắc ngắt thì giữa hai điểm nào có hiệu điện thế ( khác không) ?

A. Giữa hai điểm A và B

B. Giữa hai điểm E và C

C. Giữa hai điểm D và E

D. Giữa hai điểm A và D

4.2. Bài tập sách giáo khoa:

C1, C2, C3) Quan sát thí nghiệm về hiệu điện thế khi bóng đèn chưa được mắc vào mạch điện và khi bóng đèn đã được mắc vào mạch điện .

C1: Quan sát số chỉ của vôn kế. Nêu nhận xét về hiệu điện thế giữa hai dầu bóng đèn khi chưa mắc vào mạch.

C2: Đọc và ghi số chỉ của ampe kế, của vôn kế lần lượt thì ngắt và đóng công tắc .

C3: Từ kết quả thí nghiệm 1 và 2 trên đây, hãy viết đầy đủ các câu sau:

Khi hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn bằng không thì…dòng điện chạy qua bóng đèn
Khi hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn càng… thì dòng điện chạy qua bóng đèn có cường độ càng….

Hướng dẫn giải bài tập C1:

Vôn kế luôn chỉ số 0 khi bóng đèn chưa mắc vào mạch điện.

Hướng dẫn giải bài tập C2:

Kết quả:

Mạch hở: U₀ = 0; I₀ = 0
Mạch kín: U₁ = 1,5 V ; I₁ = 0,02A

U₂ = 3,0 V; I₂ = 0,02 A

Hướng dẫn giải bài tập C3:

Hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn bằng không thì không có dòng điện chạy qua bóng đèn.
Hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn càng lớn (nhỏ) thì dòng điện chạy qua bóng đèn có cường độ càng lớn (nhỏ).

C4) Một bóng đèn có ghi 2,5 V. Hỏi có thể mắc đèn này vào hiệu điện thế là bao nhiêu để nó không bị hỏng?

Hướng dẫn giải:

Để bóng đèn 2,5V sáng bình thường và không bị hỏng ta mắc bóng đèn vào hiệu điện thế 2,5V

C5) Hãy quan sát các hình 26.3 a, b để tìm hiểu sự tương tự giữa một số bộ phận trong các hình này.

Từ đó tìm từ, cụm từ thích hợp cho trong ngoặc (hiệu điện thế, nguồn điện, chênh lệch mức nước, dòng điện, dòng nước) điền vào chỗ trống trong các câu sau:

a) Khi có sự…giữa hai điểm A và B thì có…. Chảy từ A đến B.

b) Khi có ….giữa hai đầu bóng đèn thì có…chạy qua bóng đèn.

c) Máy bơm nước tạo ra sự…tương tự như…. tạo ra…..

Hướng dẫn giải:

Câu a:

Khi có sự chênh lệch mức nước giữa hai điểm A và B thì có dòng nước chảy từ A đến B.

Câu b:

Khi có hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn thì có dòng điện chạy qua bóng đèn.

Câu c:

Máy bơm nước tạo ra sự chênh lệch mức nước tương tự như nguồn điện tạo ra hiệu điện thế.

C6) Trong những trường hợp nào dưới đây có hiệu điện thế bằng không ( không có hiệu điện thế) ?

A. Giữa hai đầu bóng đèn đang sáng;

B. Giữa hai cực của pin còn mới;

C. Giữa hai đầu của bóng đèn pin được tháo rời khỏi đèn pin;

D. Giữa hai cực của acquy đang thắp sáng đèn của xe máy.

Hướng dẫn giải: Giữa hai đầu của bóng đèn pin được tháo rời khỏi đèn pin không có hiệu điện thế.

Chọn C.

C7) Cho mạch điện có sơ đồ như hình 26.4. Biết rằng khi công tắc đóng thì đèn sáng. Hỏi khi công tắc ngắt thì giữa hai điểm nào có hiệu điện thế (khác không) ?

A. Giữa hai điểm A và B;

B. Giữa hai điểm E và C;

C. Giữa hai điểm D và E;

D. Giữa hai điểm A và D

Hướng dẫn giải:

Khi công tắc ngắt thì Giữa hai điểm A và B có xuất hiện hiệu điện thế.

⇒ Chọn A.

C8) Vôn kế trong sơ đồ nào trong hình 26.5 có số chỉ khác không?

Hướng dẫn giải:

Cực dương của vôn kế phải nối với cực dương của nguồn điện, cực âm của vôn kế phải nối với cực âm của nguồn điện và phải nối kín thì số chỉ của vôn kế khác không.

Vôn kế trong sơ đồ C có chỉ số khác không.