Chuyên đề bài tập Kim loại kiềm - kiềm thổ

CHUYÊN ĐỀ BÀI TẬP KIM LOẠI KIỀM - KIỀM THỔ - NHÔM

A. CÁC DẠNG BÀI TẬP

* DẠNG 1: BÀI TOÁN CO₂, SO₂ TÁC DỤNG VỚI DUNG DỊCH KIỀM

- dung dịch kiềm: NaOH, KOH, Ba(OH)₂ , Ca(OH)₂ ...

I. TÁC DỤNG VỚI NaOH, KOH

- Khi cho CO₂ (hoặc SO₂) tác dụng với NaOH, KOH đều xảy ra 3 khả năng tạo muối. Ta thường lập tỉ lệ

Nếu :

* Chú ý: Với những bài tốn không thể tính k, ta có thể dựa vào dữ kiện đề bài đã cho để tìm ra khả năng tạo muối như thế nào.

- Hấp thu CO₂ vào NaOH dư chỉ tạo muối Na₂CO₃

- Hấp thu CO₂ dư vào NaOH chỉ tạo muối NaHCO₃

- Hấp thu CO₂ vào NaOH tạo dd muối. Sau đó thêm BaCl₂ vào dd muối thấy có kết tủa, thêm tiếp Ba(OH)₂ dư vào thấy xuất hiện thêm kết tủa: Tạo 2 muối Na₂CO₃ và NaHCO₃

- Nếu bài tóan không cho bất kì dữ liệu nào thì phải chia trường hợp để giải.

II. TÁC DỤNG VỚI Ca(OH)₂, Ba(OH)₂

Tương tự như trên, trường hợp này cũng có 3 khả năng tạo muối, ta lập tỉ lệ:

Nếu :

* Chú ý: Với những bài tốn không thể tính k, ta có thể dựa vào dữ kiện đề bài đã cho để tìm ra khả năng tạo muối như thế nào.

- Hấp thu CO₂ vào nước vôi trong dư chỉ tạo muối CaCO₃

- Hấp thu CO₂ dư vào nước vôi trong (lúc đầu có kết tủa trắng, sau đó kết tủa tan): chỉ tạo muối Ca(HCO₃)₂

- Hấp thụ CO₂ vào nước vôi trong thấy tạo kết tủa, sau đó thêm NaOH dư vào thấy có kết tủa nữa: Tạo 2 muối

- Hấp thụ CO₂ vào nước vôi trong thấy tạo kết tủa, lọc bỏ kết tủa rồi đun nóng nước lọc lại thấy kết tủa nữa: tạo 2 muối.

- Nếu bài tóan không cho bất kì dữ liệu nào thì phải chia trường hợp để giải.

III. TÁC DỤNG VỚI HỖN HỢP GỒM CẢ NaOH / KOH VÀ Ca(OH)₂ / Ba(OH)₂

Lập tỉ lệ:

Nếu :

* Chú ý: PTHH tạo muối:

µ Hai dạng tóan này có một số công thức giải nhanh.

1. Công thức tính lượng kết tủa xuất hiện khi hấp thụ hết một lượng CO₂ vào dd Ca(OH)₂ hoặc Ba(OH)₂ :

- Sử dụng công thức trên với điều kiện: nghĩa là bazơ phản ứng hết.

- Nếu bazơ dư thì

2. Công thức tính lượng kết tủa xuất hiện khi hấp thụ hết một lượng CO₂ vào dd chứa hỗn hợp gồm NaOH và Ca(OH)₂ hoặc Ba(OH)₂ :

- Trước hết tính rồi so sánh với hoặc để xem chất nào phản ứng hết. Lượng kết tủa tính theo số mol chất phản ứng hết.

- Điều kiện là:

3. Công thức tính cần hấp thụ hết vào 1 dd Ca(OH)₂ hoặc Ba(OH)₂ để thu được 1 lượng kết tủa theo yêu cầu:

Dạng này có 2 kết quả:

Bài tập mẫu:

Câu 1. Hấp thụ hoàn toàn 2,24 lit khí CO₂ (đktc) vào dung dịch CaOH)₂ dư, thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là:

A. 19,70

B. 10,00

C. 1,97

D. 5,00

Hướng dẫn giải: n_CO2 = 0,1 mol.

Vì dung dịch Ca(OH)₂ dư nên phản ứng chỉ tạo muối trung hòa CaCO₃

è n_CaCO3 = n_CO2= 0,1 mol -> m_CaCO3 = 0,1. 100= 10 g => Đáp án B

Câu 2. Cho 0,448 lit CO₂ ( ở đktc) hấp thụ hết 100ml dung dịch chứa NaOH 0,06M và Ba(OH)₂ 0,12M thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là:

A. 1,182.

B. 3,940

C. 1,970

D. 2,364

Hướng dẫn giải:

n_CO2 = 0,02 mol ; n_NaOH = 0,006 mol ; n_Ba(OH)2 = 0,012 mol .

n_OH = 0,006 + 0,012 . 2 = 0,03 mol

k= n_OH : n_CO2 = 0,03/0,02 = 1,5

n_CO3 = n_OH – n_CO2 = 0,03 – 0,02 = 0,01 < n_Ba

=> n_BaCO3= n_CO3 =0,01 mol

-> m_{kết tủa} = m_BaCO3 = 0,01 . 197 = 1,97 gam

ð Đáp án C

Bài tập tự luyện:

Câu 1: Đốt cháy hồn tồn 0,1mol C₂H₅OH rồi hấp thụ tồn bộ sản phẩm cháy vào bình chứa 75ml dd Ba(OH)₂ 2M. Tổng khối lượng muối thu được sau phản ứng là?

A. 32,65g B. 19,7g C. 12,95g D. 35,75g

Câu 2 (CĐ KA – 2010): Hấp thụ hồn tồn 3,36 lít CO₂ (đktc) vào 125ml dd Ba(OH)₂1M, thu được dd X. Coi thể tích dd không thay đổi, nồng độ mol chất tan trong dd X là?

A. 0,4M B. 0,2M C. 0,6M D. 0,1M

Câu 3: Hấp thụ hết 11,2 lít CO₂ (đktc) vào 350 ml dd Ba(OH)₂ 1M. Tính khối lượng kết tủa thu được?

A. 39,4g B. 78,8g C. 19,7g D. 20,5g

Câu 4: Hấp thụ hết 1,344 lít CO₂ (đktc) vào 350 ml dd Ca(OH)₂ 1M. Tính khối lượng kết tủa thu được?

A. 64g B. 10g C. 6g D. 60g

Câu 5: Hấp thụ hết 7,84 lít CO₂ (đkc) vào 300ml dung dịch Ba(OH)₂ 1M. Tính khối lượng kết tủa thu được?

A. 19,7g B. 49,25g C. 39,4g D. 10g

Câu 6: Hấp thụ hết 6,72 lít CO₂ (đkc) vào 300ml dung dịch hỗn hợp gồm NaOH 0,1M và Ba(OH)₂ 0,6M. Tính khối lượng kết tủa thu được?

A. 15g B. 35,46g C. 19,7g D. 17,73g

Câu 7: Hấp thụ 13,44l CO₂ (đktc) vào 500ml dd hỗn hợp NaOH 1M và Ca(OH)₂ 0,2M. Khối lượng kết tủa thu được?

A. 20g B. 10g C. 30g D. 15g

Câu 8: Hấp thụ hết V lít CO₂ (đkc) vào 300ml dung dịch Ba(OH)₂ 1M được 19,7 gam kết tủa. Tìm V?

A. 2,24 lít B. 11,2 lít C. 2,24 hoặc 11,2 lít D. 2,24 hoặc 3,36 lít

Câu 9: Hấp thụ 10 lít hỗn hợp CO₂và N₂(đktc) vào 200ml dd Ca(OH)₂ 0,2M thấy tạo thành 1g kết tủa. Tính %V_CO2 trong hỗn hợp đầu?

A. 2,24% B. 15,68% C. 2,24% hoặc 4,48% D. 2,24% hoặc 15,68%

Câu 10 (ĐHKA – 2008): Hấp thụ hồn tồn 4,48 lít khí CO₂ ở đktc vào 500ml dd hỗn hợp gồm NaOH 0,1M và Ba(OH)₂ 0,2M, sinh ra m gam kết tủa. Giá trị của m là?

A. 19,7g B. 17,73g C. 9,85g D. 11,82g

Câu 11 (ĐHKA – 2007): Hấp thụ hồn tồn 2,688 lít CO₂ (đktc) vào 2,5 lít dd Ba(OH)₂nồng độ a mol/lít, thu được 15,76g kết tủa. Giá trị của a là?

A. 0,032M B. 0,048M C. 0,06M D. 0,04M

Câu 12 (ĐHKB – 2007): Nung 13,4g hỗn hợp 2 muối cacbonat của 2 kim loại hóa trị 2, thu được 6,8g chất rắn và khí X. Lượng khí X sinh ra cho hấp thụ vào 75ml dd NaOH 1M, khối lượng muối khan thu được sau phản ứng là?

A. 5,8g B. 6,5g C. 4,2g D. 6,3g

* DẠNG 2: KIM LOẠI KIỀM – KIỀM THỔ - NHÔM TÁC DỤNG VỚI NƯỚC

- Khi cho KL kiềm, kiềm thổ (trừ Mg, Be) tác dụng với nước ở nhiệt độ thường theo phản ứng:

- Nếu có kim loại Al (hoặc Zn) thì OH^- sẽ tác dụng với Al: Al + OH^- + H₂O -> AlO₂^- + 3/2 H₂ ↑

Câu 1: Cho một mẫu hợp kim K-Ca tác dụng với nước (dư), thu được dung dịch X và 3,36 lít H₂ (ở đktc). Thể tích dung dịch axit HCl 2M cần dùng để trung hồ dung dịch X là

A. 150ml. B. 75ml. C. 60ml. D. 30ml

Câu 2: Cho m gam hỗn hợp Na, Ba vào nước thu được dung dich A và 6,72 lít khí ở (đktc). Thể tích dung dịch hỗn hợp H₂SO₄ 0,5M và HCl 1M để trung hồ vừa đủ dung dịch A là:

A. 0,3 lít. B. 0,2 lít. C. 0,4 lít. D. 0,1 lít.

Câu 3: Hòa tan m (g) K vào 200g nước thu được dung dịch có nồng độ là 2,748%. Vậy m có giá trị là?

A. 7,8g B. 3,8g C. 39g D. 3,9g

Câu 4: Hòa tan một lượng gồm 2 kim loại kiềm vào nước thu được 200ml dung dịch A và 1,12 lít H₂ (đktc). Tìm pH của dung dịch A?

A. 12 B. 11,2 C. 13,1 D. 13,7

Câu 5 (ĐHKA – 2010): Hòa tan hồn tồn 8,94g hỗn hợp gồm Na, K, Ba vào nước, thu được dd X và 2,688 lít khí H₂ (đktc). Dung dịch Y gồm HCl và H₂SO₄, tỉ lệ mol tương ứng là 4:1. Trung hòa dd X bởi dd Y, tổng khối lượng các muối được tạo ra là?

A. 13,7g B. 18,46g C. 12,78g D. 14,62g

Câu 6 (ĐHKA – 2008): Cho hỗn hợp gồm Na và Al có tỉ lệ mol tương ứng là 1:2 và nước (dư). Sau khi các phản ứng xảy ra hồn tồn, thu được 8,96 lít khí H₂ (đktc) và m gam chất rắn không tan. Giá trị của m là?

A. 10,8g B. 5,4g C. 7,8g D. 43,2g

Câu 7 (ĐHKB – 2007): Hỗn hợp X gồm Na và Al. Cho m gam X vào một lượng dư nước thì thốt ra V lít khí. Nếu cũng cho m gam X vào dung dịch NaOH dư thì được 1,75V lít khí, (biết thể tích các khí đo trong cùng điều kiện), thành phần phần trăm theo khối lượng của Na trong X là?

A. 39,87% B. 77,31% C. 49,87% D. 29,87%

Câu 8: Hòa tan 46g hỗn hợp gồm Ba và 2 kim loại kiềm A, B thuộc 2 chu kì liên tiếp vào nước thu được dung dịch D và 11,2 lít khí (đktc). Nếu thêm 0,18 mol Na₂SO₄ vào dung dịch D thì sau phản ứng vẫn còn dư ion Ba²⁺. Nếu thêm 0,21 mol Na₂SO₄ vào dung dịch D thì sau phản ứng còn dư Na₂SO₄. Vậy 2 kim loại kiềm là?

A. Li và Na B. Na và K C. K và Rb D. Rb và Cs

Câu 9 (ĐHKB – 2009): Hòa tan hồn tồn 2,9g hỗn hợp gồm kim loại M và oxit của nó vào nước, thu được 500ml dung dịch chứa một chất tan có nồng độ 0,04M và 0,224 lít H₂ (đktc). Kim loại M là?

A. Ca B. Ba C. K D. Na

* DẠNG 3: TÓAN VỀ MUỐI CACBONAT

+) Phản ứng nhiệt phân Ø Muối Hidrocacbonat cho muối cacbonat: 2MHCO₃ -> M₂CO₃ + CO₂ + H₂O

M(HCO₃)₂ -> MCO₃ + CO₂ + H₂O

Ø Muối cacbonat của KL kiềm thổ chỉ bị nhiệt phân ở nhiệt độ cao cho oxit bazo:

MCO₃ -> MO + CO₂

+) Phản ứng trao đổi: Ø Với axit tạo khí CO₂

Ø Với một số muối tạo kết tủa.

- Hay sử dụng: Định luật bảo tồn khối lượng và Định luật tăng giảm khối lượng để giải

Lưu ý: Khi cho từ từ dd HCl vào hỗn hợp muối cacbonat và hidrocacbonat, phản ứng xảy ra theo trình tự:

Đầu tiên: H⁺ + CO₃^2- -> HCO₃^-

Sau đó: HCO₃^- + H⁺ -> CO₂ + H₂O

- Muối cacbonat + ddHCl -> Muối clorua + CO₂ + H₂O. Tính nhanh khối lượng muối clorua bằng công thức:

- Muối cacbonat + H₂SO₄ lõang -> Muối sunfat + CO₂ + H₂O. Tính nhanh khối lượng muối sufat bằng CT:

Câu 1: Khi nung 30g hỗn hợp CaCO₃ và MgCO₃ thì khối lượng chất rắn thu được sau phản ứng chỉ bằng một nửa khối lượng ban đầu. Tính thành phần % theo khối lượng các chất ban đầu?

A. 28,41% và 71,59% B. 40% và 60% C. 13% và 87% D. 50,87% và 49,13%

Câu 2: Khi nung một lượng hidrocacbonat của kim loại hóa trị 2 và để nguội, thu được 17,92 lít khí (đktc) và 80g bã rắn. Xác định tên muối hidrocacbonat nói trên?

A. Ca(HCO₃)₂ B. NaHCO₃ C. Cu(HCO₃)₂ D. Mg(HCO₃)₂

Câu 3: Nung nóng 100g hỗn hợp NaHCO₃ và Na₂CO₃ đến khối lượng không đổi thu được 69g hỗn hợp rắn. % khối lượng của NaHCO₃trong hỗn hợp là?

A. 80% B. 70% C. 80,66% D. 84%

Câu 4 (ĐHKB – 2008): Nhiệt phân hồn tồn 40g một loại quặng đôlômit có lẫn tạp chất trơ, sinh ra 8,96 lít CO₂ (đktc). Thành phần % về khối lượng của CaCO₃.MgCO₃ trong loại quặng nêu trên là?

A. 40% B. 50% C. 84% D. 92%

Câu 5: Cho 24,4g hỗn hợp Na₂CO₃, K₂CO₃ tác dụng vừa đủ với dung dịch BaCl₂. Sau phản ứng thu được 39,4g kết tủa. Lọc tách kết tủa, cô cạn dung dịch thu được m gam muối clorua. Tính m?

A. 41,6g B. 27,5g C. 26,6g D. 16,3g

Câu 6: Hòa tan hồn tồn 23,8g hỗn hợp một muối cacbonat của kim loại hóa trị I và một muối cacbonat của kim loại hóa trị II bằng dd HCl dư thì thấy thốt ra 4,48 lít khí CO₂ (đktc). Cô cạn dung dịch sau phản ứng thì lượng muối khan thu được là?

A. 26g B. 28g C. 26,8g D. 28,6g

Câu 7: Hòa tan hồn tồn 19,2 gam hỗn hợp XCO₃ và Y₂CO₃ vào dung dịch HCl dư thấy thốt ra 4,48 lit khí (đktc). Khối lượng muối sinh ra trong dung dịch là:

A. 21,4 g B. 22,2 g C. 23,4 g D. 25,2 g

Câu 8: Hòa tan hồn tồn 4 gam hỗn hợp MCO₃ và M^/CO₃ vào dung dịch HCl thấy thốt ra V lit khí (đktc). Cô cạn dung dịch thu được 5,1 gam muối khan. Giá trị của V là:

A. 1,12 B. 1,68 C. 2,24 D. 3,36

Câu 9: Nung m (g) hỗn hợp X gồm 2 muối carbonat trung tính của 2 kim loại A và B đều có hóa trị 2. Sau một thời gian thu được 3,36 lit CO₂ (đkc) còn lại hỗn hợp chất rắn Y. Cho Y tác dụng hết với dung dịch HCl dư, thì thu được ddC và khí D. Phần dung dịch C cô cạn thu 32,5g hỗn hợp muối khan. Cho khí D thốt ra hấp thụ hồn tồn bởi dung dịch Ca(OH)₂ dư thu được 15g kết tủa. Tính m?

A. 34,15g B. 30,85g C. 29,2g D. 34,3g

Câu 10 (ĐHKA – 2010): Nhỏ từ từ từng giọt đến hết 30ml dd HCl 1M vào 100ml dd chứa Na₂CO₃ và NaHCO₃ 0,2M, sau phản ứng thu được số mol CO₂ là?

A. 0,03 B. 0,01 C. 0,02 D. 0,015

Câu 11 (ĐHKB – 2009): Cho từ từ dung dịch chứa a mol HCl vào dung dịch chứa b mol Na₂CO₃ đồng thời khuấy đều, thu được V lít khí (đktc) và dd X. Khi cho dư nước vôi trong vào dd X thấy có xuất hiện kết tủa. Biểu thức liên hệ giữa V với a,b là:

A. V = 22,4(a – b) B. V = 11,2(a – b) C. V = 11,2(a + b) D. V = 22,4(a + b)

* DẠNG 4: PHẢN ỨNG NHIỆT NHÔM

Cho bột nhôm phản ứng với các oxit kim loại. Tính hiệu suất phản ứng hoặc thành phần khối lượng sau phản ứng....

2yAl + 3M_xO_y -> yAl₂O₃ + 3x M

- Chú ý:

+) Trường hợp phản ứng xảy ra hồn tồn (H = 100%), nếu cho sản phẩm tác dụng với dung dịch kiềm có khí H₂ thốt ra thì sản phẩm sau phản ứng có Al dư , M và Al₂O₃.

+) Trường hợp phản ứng xảy ra không hồn tồn (H<100%), khi đó sản phẩm có Al dư, Al₂O₃, M_xO_y dư, M.

+ Hay sử dụng Định luật bảo tồn khối lượng, định luật bảo tồn nguyên tố....

Câu 1: Nung nóng hỗn hợp gồm 15,2 gam Cr₂O₃ và m gam Al. Sau khi phản ứng xảy ra hồn tồn thu được 23,3 gam hỗn hợp X. Cho tồn bộ X phản ứng với HCl dư thấy thốt ra V (l) H₂ (đktc). Giá trị của V là:

A. 7,84 lít B. 4,48 lít C. 3,36 lít D. 10,08 lít

Câu 2 (CĐ KA,B – 2008): Đốt nóng một hỗn hợp gồm Al và 16g Fe₂O₃ (trong điều kiện không có không khí) đến khi phản ứng xảy ra hồn tồn, thu được hỗn hợp rắn X. Cho X tác dụng vừa đủ với Vml dd NaOH 1M sinh ra 3,36 lít H₂ (đktc). Giá trị của V là?

A. 100ml B. 150 ml C. 200ml D. 300ml

Câu 3: Trộn 5,4g Al với 17,4g bột Fe₃O₄ rồi tiến hành phản ứng nhiệt nhôm (giả sử chỉ xảy ra phản ứng khử Fe₃O₄ thành Fe). Hòa tan hồn tồn hỗn hợp rắn sau phản ứng bằng dd H₂SO₄ lỗng, dư thì thu được 5,376 lít H₂ (đktc). Hiệu suất phản ứng nhiệt nhôm là?

A. 62,5% B. 60% C. 20% D. 80%

Câu 4 (ĐHKB – 2009): Nung nóng m gam hỗn hợp gồm Al và Fe₃O₄ trong điều kiện không có không khí. Sau khi phản ứng xảy ra hồn tồn, thu được một hỗn hợp rắn X. Cho X tác dụng với dd NaOH dư thu được dd Y, chất rắn Z và 3,36 lít khí H₂ (đktc). Sục khí CO2 dư vào dd Y, thu được 39 g kết tủa. Giá trị của m là?

A. 45,6g B. 48,3g C. 36,7g D. 57g

Câu 5: Sau khi thực hiện phản ứng nhiệt nhôm với Fe₃O₄ thu được chất rắn A và nhận thấy khối lượng nhôm tăng 0,96g. Cho A tác dụng với dd NaOH dư thu được 0,672 lít khí (đktc), giả sử hiệu suất các phản ứng là 100%, khối lượng của a là?

A. 1,08g B. 1,62g C. 2,1g D. 5,1g

Câu 6 (ĐHKA – 2008): Nung nóng m gam hỗn hợp Al và Fe₂O₃ (trong môi trường không có không khí) đến khi phản ứng xảy ra khồn tồn, thu được hỗn hợp rắn Y. Chia Y thành 2 phần bằng nhau:

- Phần 1: Tác dụng với dd H₂SO₄ lỗng, dư sinh ra 3,08 lít khí H₂ ở đktc.

- Phần 2: Tác dụng với dd NaOH dư sinh ra 0,84 lít khí H₂ ở đktc. Giá trị của m là?

A. 22,75g B. 21,4g C. 29,4g D. 29,43g

Câu 7: Đốt nóng một hỗn hợp X gồm bột Fe₃O₄ và bột Al trong môi trường không có không khí. Nếu cho những chất còn lại sau phản ứng tác dụng với dung dịch NaOH dư sẽ thu được 0,3 mol H₂; còn nếu cho tác dụng với HCl dư sẽ thu được 0,4 mol H₂. Vậy số mol Al trong hỗn hợp X là?

A. 0,3 mol B. 0,4 mol C. 0,25 mol D. 0,6 mol

Câu 8: Khi cho 41.4 gam hỗn hợp X gồm Fe₂O₃, Al₂O₃ và Cr₂O₃ tác dụng với dung dịch NaOH đặc, dư thu được chất rắn có khối lượng 16 gam. Để khử hồn tồn 41.4 gam X bằng phản ứng nhiệt nhôm cần dùng 10.8 gam Al. Thành phần % theo khối lượng của Cr₂O₃ trong hỗn hợp X là:

A. 30,23% B. 50,67% C. 36,71% D. 66,67%

Câu 9: Tiến hành phản ứng nhiệt nhôm hỗn hợp gồm Al và oxit Fe thu được hỗn hợp chất rắn X. Cho X tác dụng với dung dịch NaOH dư thu được dung dịch Y, phần không tan Z và 0,672 (lít) khí (đktc). Cho dung dịch HCl vào dung dịch Y đến khi thu được lượng kết tủa lớn nhất, lọc lấy kết tủa, nung đến khối lượng không đổi thu được 5,1 gam chất rắn. Cho Z tác dụng với dung dịch H₂SO₄ đặc nóng, sau phản ứng thu được dung dịch E chỉ chứa 1 loại muối sắt sulfat và 2,688 (lít) SO₂ (đktc). Các pứ xảy ra hồn tồn. Công thức của oxit Fe là:

A. FeO hay Fe₂O₃ B. FeO hay Fe₃O₄C. FeO D. Fe₂O₃

* DẠNG 5: TÓAN VỀ SỰ LƯỠNG TÍNH CỦA Al(OH)₃, Zn(OH)₂

Dạng 1: Cho từ từ a mol OH^- vào dd chứa b mol Al³⁺. Tìm khối lượng kết tủa.

Al³⁺ + 3OH^- ->Al(OH)₃

Nếu OH^- dư: Al(OH)₃ + OH^- -> AlO₂^- + H₂O

- Khi đó tùy theo tỉ lệ mol OH^-; số mol Al³⁺ mà có kết tủa hoặc không có kết tủa hoặc vừa có kết tủa vừa có muối tan.

Dạng này phải có hai kết quả. Công thức:

Dạng 2: Cho từ từ H⁺ vào dd chứa AlO₂^- (hay Al(OH)₄^-) tạo kết tủa.

AlO₂^- + H⁺ + H₂O -> Al(OH)₃

Nếu H⁺ dư: Al(OH)3 + 3H⁺ -> Al³⁺ + 3H₂O

- Khi đó tùy theo tỉ lệ mol H⁺; số mol AlO₂^- mà có kết tủa hoặc không có kết tủa hoặc vừa có kết tủa vừa có muối tan.

* Để giải nhanh bài tốn này ta có công thức tính nhanh:

Dạng này phải có hai kết quả. Công thức:

Dạng 3: Công thức cần cho vào dd để xuất hiện 1 lượng kết tủa theo yêu cầu:

Dạng này có 2 kết quả:

Câu 1: Cho từ từ 0,7 mol NaOH vào dd chứa 0,1 mol Al₂(SO₄)₃. Số mol kết tủa thu được?

A. 0,2 B. 0,15 C. 0,1 D. 0,05

Câu 2: Cho V lít dd Ba(OH)₂ 0,5M vào 200ml dd Al(NO₃)₃ 0,75M thu được 7,8g kết tủa. Giá trị của V là?

A. 0,3 và 0,6 lít B. 0,3 và 0,7 lít C. 0,4 và 0,8 lít D. 0,3 và 0,5 lít

Câu 3: dd A chứa KOH và 0,3 mol K[Al(OH)₄]. Cho 1 mol HCl vào dd A thu được 15,6g kết tủa. Số mol KOH trong dd là?

A. 0,8 hoặc 1,2 mol B. 0,8 hoặc 0,4 mol C. 0,6 hoặc 0 mol D. 0,8 hoặc 0,9 mol

Câu 4: Cho 2,7g Al vào 200ml dd NaOH 1,5M thu được dd A. Thêm từ từ 100ml dd HNO3 vào dd A thu được 5,46g kết tủa. Nông độ của HNO₃ là?

A. 2,5 và 3,9M B. 2,7 và 3,6M C. 2,7 và 3,5M D. 2,7 và 3,9M

Câu 5 (ĐHKB – 2007): Cho 200ml dd AlCl₃ 1,5M tác dụng với V lít dd NaOH 0,5M; lượng kết tủa thu được là 15,6g. Giá trị lớn nhất của V là?

A. 1,2 1,8 C. 2,4 D. 2

Câu 6 (ĐHKB – 2010): Cho 150ml dd KOH 1,2M tác dụng với 100ml dd AlCl₃ nồng độ x mol/l, thu được dd Y và 4,68g kết tủa. Loại bỏ, thêm tiếp 175ml dd KOH 1,2M vào Y, thu được 2,34g kết tủa. Giá trị của x là?

A. 1,2M B. 0,8M C. 0,9M D. 1M

Câu 7 (CĐ – 2007): Thêm m gam Kali vào 300ml dd chứa Ba(OH)₂0,1M và NaOH 0,1M thu được dung dịch X. Cho từ từ dung dịch X vào 200ml dd Al₂(SO₄)₃ 0,1M thu được kết tủa Y. Để thu được lượng kết tủa Y lớn nhất thì giá trị của m là?

A. 1,59g B. 1.17g C. 1,71g D. 1,95g

Câu 8 (CĐ – 2009): Hòa tan hồn tồn 47,4g phèn chua KAl(SO₄)₂.12H₂O vào nước, thu được dd X. Cho tòan bộ X tác dụng với 200ml Ba(OH)₂ 1M, sau phản ứng thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là?

A. 46,6g B. 54,4g C. 62.2g D. 7,8g

Câu 9 (CĐ – 2009): Nhỏ từ từ 0,25 lít dd NaOH 1,04M vào dd gồm 0,024 mol FeCl₃; 0,016 mol Al₂(SO₄)₃ và 0,04 mol H₂SO₄ thu được m gam kết tủa. Giá trị của m là?

A. 4,128g B. 2,568g C. 1,56g D. 5,064g

Câu 10 (ĐHKA – 2010): Hòa tan hồn tồn m gam ZnSO₄ vào nước được dung dịch X. Nếu cho 110 ml dd KOH 2M vào X thì thu được 3a gam kết tủa. Mặt khác, nếu cho 140ml ml dd KOH 2M vào X thì thu được 2a gam kết tủa. Giá trị của m là?

A. 32,2g B. 24,25g C. 17,71g D. 16,1g

Câu 11: Cho 38.795 gam hỗn hợp bột nhôm và nhôm clorua vào lượng vừa đủ dung dịch NaOH thu được dung dịch A (kết tủa vừa tan hết) và 6,72 (lít) H₂ (đktc). Thêm 250ml dung dịch HCl vào dung dịch A thu được 21,84 gam kết tủa. Nồng độ dung dịch HCl là:

A. 1.12M hay 3.84M B. 2.24M hay 2.48M C. 1.12, hay 2.48M D. 2.24M hay 3.84M