PHÂN BIỆT CÁCH SỬ DỤNG NHỮNG TỪ, CỤM TỪ DỄ GÂY NHẦM LẪN (P2)

II. NHẦM LẪN KHI SỬ DỤNG TỪ CÓ ÂM GẦN GIỐNG NHAU HOẶC ĐỒNG ÂM (SIMILAR SOUNDS/ HOMOPHONE)

1. Quite – Quiet 
      ■ Quite (khá, hoàn toàn): là tính từ chỉ về mức độ, nó thường đi kèm cùng với một tính từ khác.
      EX: This book is quite good
            (Chỉ mức độ: bad → quite good → good)
→ được sử dụng gần tương tự như với “rather”, nhưng tính chất thì yếu hơn một chút so với “rather”.
      EX: The film was quite enjoyable, although some of the acting was weak.

      ■ Quiet (yên lặng, không có tiếng ồn): là tính từ chỉ về trạng thái
      EX: Be quite!

2. Lose – Loose
      ■ Lose/ lost/ lost (mất, thất lạc): là một động từ bất qui tắc
      EX: She lost her job.
      ■ Loose (lỏng, không vừa): là một tính từ.
      EX: These trousers are very loose.
→ Thành ngữ chỉ một người không biết giữ mồm miệng: “a loose cannon”.

3. Fell – Felt
      ■ Fall/ Fell/ Fallen (rơi, ngã): là quá khứ phân từ của động từ “to fall”.
      EX: Yesterday I fell and broke my arm.
              (Hôm qua tôi bị ngã và gãy tay).
      ■ Feel/ Felt/ Felt: cảm nhận, thấy 
→ Felt là quá khứ phân từ của động từ “to feel”.
      EX: I felt better after I had a good dinner.
              Yesterday I felt ill, but I feel OK today.

4. Cooker – Cook
→ Theo một số qui tắc trong tiếng anh, khi hình thành danh từ chỉ nghề nghiệp từ động từ thì người ta thường thêm đuôi “er” vào sau động từ.
      EX: Work -> worker
               Teach -> teacher
→ Tuy nhiên với động từ “cook” thì khi thêm “er” vào sau động từ này -> “cooker” lại có nghĩa là đồ vật để nấu thức ăn (cái nồi).
      EX: This cooker cost $40.
→ Còn nếu muốn nghề nghiệp về nấu nướng thì ta vẫn giữ nguyên đông từ “cook”. Như vậy “cook” vừa là động từ vừa là danh từ.
      EX: He is a very good cook.

5. Việc nhầm lẫn từ có âm gần giống nhau nhưng khác nghĩa có thể cũng không được phát hiện khi nói

→ nhưng nói nhầm thì ắt sẽ viết nhầm và không phải bạn nào cũng chú ý đến điều này nên ta cũng không khó để bắt gặp những nhầm lẫn nực cười như: Giữa “food” (thức ăn) và “foot” (chân) trong ví dụ sau:
      EX:
            Incorrect: I can’t drive, so I often go to work by food.

            Correct: I can’t drive, so I often go to work by foot.

Ngoài ra, ta còn gặp rất nhiều các cặp đôi, ba, thậm chí bốn hoặc hơn nữa những từ có cách phát âm gần giống nhau như :

*Còn những trường hợp đồng âm hoàn toàn như:

      EX: If you can piece together the pieces of this story, perhaps we can have some peace around here.

III. NHẦM LẪN VỀ KẾT HỢP CỦA MỘT TỪ VỚI MỘT TIỂU TỪ KHÁC (PHRASAL VERBS)

 Những kết hợp gây rắc rối nhiều nhất cho chúng ta có lẽ là kết hợp của một động từ với các tiểu từ khác trong các “cụm động từ”.

IV. NHẦM LẪN VỀ CHÍNH TẢ (SPELLING)

1. Besides – Beside: Bên cạnh
      ■ Besides: là trạng từ và giới từ.
      EX: Besides maths, he is good at literature.
      EX: Tom is my youngest grandson and besides, I have two more.
      ■ Beside: là giới từ.
      EX: I keep a dictionary beside me while I’m doing crosswords.

2. Sometime – Sometimes – Some times
      ■ Sometime: lúc nào đó, có lần
→ là một trạng từ không xác định, để nói về một việc gì đó xảy ra ở một thời điểm cụ thể nào đó nhưng không nói rõ.
      EX: You must visit us sometime.
      ■ Sometimes: thỉnh thoảng
→ cũng là trạng từ không xác định, dùng để nói việc gì đó xảy ra không thường xuyên và không phải tất cả thời gian.
      EX: He sometimes write to me.
      ■ Some times: một vài lần
→ được dùng để chỉ những dịp cụ thể.
      EX: There are some times when I feel very depressed.

3. Everyday – Every day
      ■ Everyday (một từ): là tính từ, mang nghĩa “thông thường, bình thường, diễn ra mỗi ngày” và luôn đứng trước danh từ.
      EX: Don’t let the problem of everyday life get you down.

      ■ Every day (hai từ): là 1 tính từ + 1 danh từ, nhưng thường được dùng như một trạng từ, chỉ sự thường xuyên xảy ra của hành động. Vì làm nhiệm vụ như 1 trạng từ nên “every day” có thể đứng đầu hoặc cuối câu.
      EX: Every day I feel a little better.
→ Có thể nói “every day” đồng nghĩa với “each day”.

*Tuy nhiên, cần lưu ý:
Trong ví dụ trên, “every day” làm nhiệm vụ như một trạng từ nhưng trong câu sau đây thì “every day” không làm nhiệm vụ như một trạng từ nữa mà trở về là 1 TÍNH TỪ + 1 DANH TỪ và làm chủ ngữ trong câu:
      EX: Every day is a gift.

*Lưu ý:
Cùng với những băn khoăn này, ta còn thấy xuất hiện ở những cặp như:
      ■ “Already” là trạng từ có nghĩa là “đã, rồi”, còn “All ready” lại mang nghĩa “sẵn sàng tuyệt đối”.
      ■ “Maybe” là trạng từ có nghĩa “có thể, có lẽ” trong khi “May be” lại là cụm động từ có nghĩa là “có thể là”...

4. Cuối cùng là những từ dễ gây nhầm lẫn do cách viết khá giống nhau (spelling)

      ■ “Dryer” và “Drier” vốn có cùng nghĩa như nhau là máy làm khô như là “hair dryer” (máy sấy tóc) hay “clothes dryer” (máy làm khô quần áo), nhưng thực tế, “drier” chỉ được dùng như tính từ để chỉ vật gì đó trở nên khô hơn.

      ■ “Angel” (thiên thần) và “angle” (góc trong hình học) có cách viết khá giống nhau.

      ■ “Cite” (trích dẫn) và “site” (địa điểm, khu đất để xây dựng) không chỉ phát âm y hệt mà cách viết nhìn qua cũng dễ nhầm lẫn.

      ■ Hai từ “later” (trạng từ) là sau đó, rồi thì (thường dùng với động từ thời tương lai) và “latter” (tính từ) mang nghĩa là cái thứ hai, cái sau, người sau (ngược lại với “the former”: cái trước, người trước) chỉ khác nhau một chữ “t” ở giữa.

      ■ Từ “college” nghĩa là (đại học/ cao đẳng) có phát âm và cách viết dễ nhầm lẫn với “colleague” mang nghĩa (đồng nghiệp).

      ■ Ngoài ra, “Principal” (hiệu trưởng, chính, chủ yếu) cũng rất dễ bị nhầm lẫn với “principle” (nguyên tắc, luật lệ).

      ■ “Quite” (khá là) và “quiet” (yên lặng) là hai từ chúng ta rất dễ bị nhầm lẫn khi viết, bởi chỉ thay đổi vị trí của 2 chữ cái cuối là từ nọ thành từ kia rồi.

      ■ “Formally” là trạng từ, nghĩa “chính thức, chỉnh tề”, dễ bị nhầm với “formerly” là trạng từ, nghĩa “trước kia”.

V. NHẦM LẪN VỀ CHỨC NĂNG CỦA TỪ VỰNG (WORD FUNCTION)          

1. Affect – Effect
      ■ Affect (v): nghĩa là ảnh hưởng
      EX: Inactivity affects your health.
      ■ Effect (n): sự ảnh hưởng/ tầm ảnh hưởng
      EX: She was deeply sleeping under the effect of the anesthetic.

2. After – Afterwards – Later
      ■ After: sau
→ được dùng để chỉ một sự việc xảy ra sau khi nói hoặc sau một biến cố đặc biệt. “After” được dùng như môt giới từ.
      EX: After the meating, they met each other again.
→ “After” cũng được sử dụng như một liên từ.
      EX: After he finished reading that book, he went to bed.
→ Trong lối nói “shortly after” và “not long after” giữ chức năng như một liên từ.
      EX: It’s not long after I found his house.
      ■ Afterwards: về sau
→ là trạng từ chung khi ta không cần nhắc đến mốc thời gian hoặc biến cố đặc biệt.
      EX: Can you visit me afterwards and tell me what you have done?
      ■ Later: sau này
→ là trạng từ chỉ thời điểm hoặc tình huống theo sau thời điểm và tình huống bạn đang nói đến hoặc là theo sau lúc đang nói.
      EX: We didn’t get in touch with each other three years later.
→ Cả ba từ trên đều có thể dùng sau nhóm từ chỉ thời gian, chỉ khoảng thời gian sau khi việc gì đã xảy ra.
      EX: After 5 years of his graduation, Hung has gained considerable achievements.
             I returned to my hometown two years afterwards.
             Some seconds later, Hoa controlled herself.

3. Alike – Likely – Like
      ■ Alike (adj): giống nhau
→ dùng khi nói về hai người hoặc vật tương tự nhau.
      EX: Hoa and her father look alike.
      ■ Likely (a): chắc, có khả năng
→ dùng để chỉ việc gì đó có thể xảy ra.
      EX: She is likely to visit me next weekend.
      ■ Like (adj): giống
→ là giới từ
      EX: Like my mother, I really like cooking.
      ■ Like (v): thích
      EX: I like GOT7’s songs so much.

4. Alive – Lively
      ■ Alive (adj): còn sống
→ dùng để chỉ một người đang sống.
→ dùng sau một động từ chỉ trạng thái, đôi khi đứng sau danh từ chứ KHÔNG đứng trước danh từ.
      EX: Fortunately, all people were still alive after the storm.
      ■ Lively (adj): sinh động, sống động
→ dùng để chỉ cách cư xử và hành động mang tính tích cực và nhiệt tình.
      EX: She has a lively interest in everything around her.

5. Alone – Lonely – Lone
      ■ Alone: một mình
→ dùng với nghĩa ai đó làm việc, vui chơi, ở... một mình, không có ai làm chung cả.
→ KHÔNG bao giờ đứng trước danh từ.
      EX: He’s afraid of staying alone at night.
      ■ Lonely: cô đơn
→ dùng với ý buồn vì không có ai bên cạnh.
      EX: If I have to live without you, it will be lonely here.
      ■ Lone: đơn độc, độc nhất.
→ dùng khi nói về một người hoặc vật duy nhất tại thời điểm đang nói.
luôn đứng trước danh từ.
      EX: Suddenly a lone figure was trying to escape from the burning house.
            (Đột nhiên xuất hiện hình ảnh một người duy nhất đang cố thoát khỏi ngôi nhà.)

6. Alternate – Alternative
      ■ Alternate (a): xen kẽ, luân phiên
→ dùng để diễn tả một hành động, biến cố hay tiến trình cứ xảy ra đều đặn, luân phiên nhau. Khi dùng với những từ chỉ thời gian nó có nghĩa một sự việc xảy ra vào một thời điểm nhất định rồi cách một thời điểm mới xảy ra tiếp.
      EX: Look at the pattern of alternate circles and squares.
→ có thể được dùng như động từ với nghĩa – làm hai việc, hết việc này đến việc khác đều đặn.
      EX: They alternated between agreement and disagreement.
→ Khi được sử dụng như một danh từ, “alternate” hàm nghĩa hết việc này xảy ra lại đến việc kia xảy ra.
      ■ Alternative (a): thay thế, thế, khác
→ dùng để miêu tả cái gì đó có thể dùng thay thế cho vật khác.
      EX: Have you got any alternative solutions to this problem?
→ Khi được dùng với vai trò là danh từ, nghĩa là “cái khác”. Khi đó chúng ta có thể chọn cái khác ngoài cái đang có sẵn.
      EX: I had no alternative but to wait until he arrived.

7. Beautiful – Handsome – Good-looking – Pretty – Attractive
      EX: Lam is a handsome/ good-looking young man/ an attractive young man.
→ KHÔNG dùng “beautiful”, “pretty” đối với đàn ông.
      EX: Min Young is a beautiful/ good-looking/ pretty/ attractive girl.
→ “beautiful” nói đến cái đẹp tự nhiên, “handsome” nói đến những đặc điểm về mặt sức khỏe, “good-looking” là ưa nhìn nói chung nhưng không mạnh bằng “beautiful”. “Beautiful” và “pretty” được dùng cho phụ nữ và trẻ em có vẻ đẹp hấp dẫn.

8. Be used to V – Get used to V__ing  –  Used to V__inf
      ■ Be used to/ get used to V__ing: quen với việc
→ dùng để chỉ thói quen ở hiện tại
      EX: JB is used to working on his own.
      ■ Be used to V__inf: được dùng để
→ bị động của động từ “use something to do something/ for doing something”
      EX: This bike isn’t used to ride but decorate the table.
      ■ Used to V__inf: đã từng làm gì
→ dùng để chỉ thói quen trong quá khứ
      EX: I used to love him much.

9. Dependent – Dependant
      ■ Dependent (a): phụ thuộc
→ dùng khi nói ai, cái gì chịu ảnh hưởng hay được quyết định bởi ai, cái gì khác.
      EX: Though I am now in the year two of our university, I am still dependent on our parents.
      ■ Dependant (n): người phụ thuộc
→ người phụ thuộc vào người khác để có nhà cửa, thức ăn ...etc
      EX: Married women receive only the basic pension as their husband’s dependant.

10. Outdoor – Outdoors
      ■ Outdoor (a): ngoài trời
→ đứng trước danh từ
      EX: Can I join in outdoor activities?
      ■ Outdoors (adv): ngoài trời
      EX: Farmers spend most of their time outdoors.

11: Rather – Rather than – Other than
      ■ Rather (adv): khá, hơi
      EX: This problem is rather complicated.
      ■ Rather than (giới từ): hơn là
      EX: It’s management that’s at fault rather than the workforce.
      ■ Other than (adv): ngoại trừ, khác với, không
      EX: She never appears other than happy.

12. Need
→ “Need” là động từ đặc biệt được sử dụng với hai vai trò: động từ thường chỉ hành động và động từ khuyết thiếu.

      EX: Lan needs to be helped in this case.
              Lan needs helping in this case.

      EX: Lan needs help others to feel relieved.

13. Since – For
      ■ Since: là liên từ phụ thuộc có nghĩa là “vì”
      EX: Since I love JB so much, I always support him.
      ■ For: là liên từ phụ thuộc có nghĩa là “vì”
      EX: I felt sorry for being late.

VI. NHẦM LẪN VỀ NHỮNG TỪ CÓ CÙNG NGUỒN GỐC (DERIVATION)

1. Disappointed – Disappointing: thất vọng
      ■ Disappointed: chỉ cảm nhận của con người về cái gì đó (cái gì đó khiến con người cảm thấy như thế nào)
→ CHỈ dùng cho người
      EX: I failed the exam, so I felt very disappointed.
      ■ Disappointing: chỉ tính chất của sự vật, hiện tượng nào đó.
→ CHỈ dùng cho sự vật, hiện tượng.
      EX: The weather in this winter has been most disappointing.

2. Disinterested – Uninterested
      ■ Disinterested : vô tư, không vụ lợi, không bị những cảm xúc bất mãn hoặc lợi ích cá nhân làm ảnh hưởng đến, hành động, suy nghĩ công bàng, không thiên vị.
      EX: My advice is quite disinterested.
      ■ Uninterested: không thích thú, lãnh đạm, không tỏ ra quan tâm điều gì.
      EX: She seemed completely uninterested in what I had told her about my new job.

3. Distrust – Mistrust
      ■ Distrust: ngờ vực, không có sự tin tưởng, tin cậy ở ai hay cái gì.
      EX: He’s so suspicious that he would distrust his own mother.
      ■ Mistrust: cảm thấy không tin ai hay cái gì. Do vậy, bạn không tin vào hành động của người đó.
      EX: It’s unfortunately necessary to mistrust men and treat them with extreme caution at all times.

*Chú ý: cả hai từ đều có thể được dùng như  danh từ

4. Eatable – Edible
      ■ Eatable: chỉ đồ thích hợp để ăn
      EX: Our school meals are hardly eatable.
             (Các bữa ăn ở trường tôi thật khó ăn.)

*Chú ý: Khi thêm “s” vào “eatable”, nó chuyển thành danh từ “eatables” chỉ các loại thức ăn nói chung.
      EX: Have you brought the eatables?

      ■ Edible: là thức ăn không độc và có thể ăn được.
      EX: This food is scarcely edible.

5. Econimy – Economic – Economics – Econimical
      ■ Economy (n): nền kinh tế
      EX: The state of the economy is very complicated now.
      ■ Economic (a): thuộc về kinh tế
      EX: In order to attract foreign investors, the government’s economic policies must be opener.
      ■ Economics (n): ngành kinh tế học
      EX: He studied politics and economics at Yale.
      ■ Economical (a): tiết kiệm/ có tính tiết kiệm
      EX: It would be more economical to buy the bigger size.

6. Shy – Ashamed
      ■ Shy: nhút nhát, bẽn lẽn
      EX: The child wasn’t shy when he talked to strangers.
      ■ Ashamed: xấu hổ, hổ thẹn
      EX: You should be ashamed of yourself for telling such lies.

7. Historic – Historical
      ■ Historic: được dùng để nói điều gì đó quan trọng trong lịch sử hoặc nó sẽ được xem là quan trọng trong lịch sử.
      EX: The party has won a historic victory at the polls.
      ■ Historical: được sử dụng để nói về những thứ thuộc về quá khứ, mang tính lịch sử, thuộc về lịch sử.
      EX: We have no historical evidence for it.
→ Tiểu thuyết, kịch phim lịch sử bàn đến những biến cố có thực hay tưởng tượng trong quá khứ, ta cũng dùng “historical”.
      EX: It’s a good racy, romantic historical novel as one could hope to find.

8. Sensitive – Sensible
      ■ Sensitive: tinh tế, nhạy cảm
      EX: This material is heat-sensitive.
      ■ Sensible: hiểu biết, hợp lý
      EX: It was sensible of you to lock the front door.
              I think the sensible thing would be to take a taxi home.

Bài viết gợi ý: