SOẠN BÀI :
CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ
- TÌM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ:
TRẢ LỜI CÂU HỎI SGK :
Câu 1 : Việc Tuệ Tĩnh ưu tiên chữa trị trước cho chú bé con nhà nông dân bị gãy đùi đã nói lên phẩm chất gì của người thầy thuốc?
-Hết lòng cứu chữa người bệnh, bệnh người nào nguy hiểm hơn sẽ được cứu trước
+ Cứu người bất kể người đó nghèo hay giàu.
⇒ Phẩm chất của người thầy thuốc nhân từ, công tâm
Câu 2 : Chủ đề của câu chuyện trên có phải là ca ngợi lòng thương người của Tuệ Tĩnh không?
Câu văn thể hiện trực tiếp chủ đề:
+ “Anh về thưa với cụ rằng ta sẵn sàng đi, nhưng bây giờ thì phải chữa cho bé này trước vì chú nguy hơn”
+ “Con người ta cứu giúp nhau lúc hoạn nạn, sao ông bà lại nói chuyện cảm ơn”
Câu 3 :Nhan đề của bài văn thể hiện chủ đề của bài văn. Cho các nhan đề sau, em hãy chọn nhan đề nào thích hợp và nêu lí do:
- Tấm lòng thương và y đức người của thầy Tuệ Tĩnh
Ngoài ra có thể đặt một số nhan đề:
+ Thầy Tuệ Tĩnh
+ Hết lòng vì người bệnh
+ Người thầy thuốc có tấm lòng nhân hậu
- Chúng ta có thể đặt những nhan đề như trên cho bài vì : Cả ba tên truyện đều thích hợp, nhưng sắc thái khái nhau. Hai nhan đề sau đã chỉ ra khá sát. Tấm lòng" nhấn mạnh đến khía cạnh tình cảm của Tuệ Tĩnh, còn "y đức" là đạo đức nghề y, nói tới lương tâm nghề nghiệp của Tuệ Tĩnh. Nhan đề một nêu lên tình huô'ng phải lựa chọn, qua đó thể hiện phẩm chất cao đẹp của danh y.
Câu 4 Các phần mở bài, thân bài, kết bài trong bài văn thực hiện những yêu cầu gì của bài vàn tự sự.
+ Mở bài: Giới thiệu chung về nhân vật và sự việc:
- Nhân vật: Tuệ Tĩnh
- Sự việc: hết lòng yêu thương cứu giúp người bệnh.
+Thân bài: Kể diễn biến sự việc:
-Sự việc 1: Từ chối chữa bệnh cho con nhà giàu trước vì bệnh anh ta nhẹ.
-Sự việc 2: Chữa ngay cho con trai người nông dân vì bệnh của chú bé nguy hiểm hơn.
C. Kết bài: Kể kết cục sự việc : tiếp tục đi chữa bệnh cho con nhà giàu
-Thầy thuốc Tuệ Tĩnh là nguời : "hết lòng thương yêu cứu giúp người bệnh"; "Người ta giúp nhau lúc hoạn nạn, sao lại nói chuyện ân huệ”.
II : LUYỆN TẬP ( BÀI TẬP SGK )
Câu 1 ; Chủ đề của truyện này nhằm biểu dương và chế giễu điều gì? Sự việc nào? Thể hiện tập trung cho chủ đề? Hãy gạch chân dưới những câu văn thể hiện sự việc đó.
+Chủ đề truyện:
- Biểu dương sự trung thực, thẳng thắn không ham của cải vàng bạc của người lao động
- Phê phán, chế giễu thói tham lam, ích kỉ của bọn quan lại trong triều
- Sự việc tập trung làm nổi bật chủ đề:
+ Biểu dương việc: Một người nông dân tìm được viên ngọc quý muốn dâng nhà vua”
+ Người nông dân tố cáo sự tham lam của viên quan cận thần
- Phê phán: “ Được, tôi sẽ đưa anh vào gặp nhà vua với điều kiện… nếu không thì thôi!”
Câu 2 ; Hãy chỉ ra ba phần: mở bài, thân bài, kết bài.
– Mở bài: Câu đầu tiên.
– Thân bải: từ “Ông ta” đến “hai mươi nhăm roi”.
- Kết bài: Phần còn lại.
Câu 3 ; Truyện này với truyện Tuệ Tĩnh có gì giống nhau về bố cục và khác nhau về chủ đề?
- Chủ đề: Truyện ca ngợi trí thông minh và lòng trung thành với vua của người nông dân đồng thời chế giễu tính tham lam, cậy quyền thế của viên quan nọ. Chủ đề thể hiện tập trung ở việc người nông dân xin thưởng 50 roi và đề nghị chia đều phần thưởng đó. Câu văn thể hiện sự việc: "Vậy xin bệ hạ hãy thưởng cho mỗi người hai mươi lăm roi"
-Truyện “Phần thưởng” giống với truyện “Tuệ Tĩnh” ở phần cấu tạo ba phần.
+ Khác nhau ở chủ đề:
- Chủ đề truyện Tuệ Tĩnh: Tấm lòng nhân từ của bậc lương y
- Chủ đề truyện Phần Thưởng: Sự trung thực
+Sự việc Thân bài thú vị ở chỗ:
- Phần thưởng mà người nông dân đề nghị “thưởng cho hạ thần năm mươi roi”
- Việc chia phần thưởng bất ngờ hơn, ngoài dự kiến của viên quan
Câu 2 ; Đọc lại các bài Sơn Tinh , Thủy Tinh và sự tích Hồ Gươm xem các mở bài đã giới thiệu rõ câu chuyện sắp xảy ra chưa và kết bài đã kết thúc câu chuyện như thế nào ?
a, Truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh:
+ Mở bài : Nêu thời gian, hoàn cảnh của sự việc được kể trong phần thân bài, gây nhiều tội ác trên đất nước ta, từ đó, Long Quân quyết định cho mượn gươm thần đánh giặc
+ Kết bài : Nêu kết quả của sự việc được kể trong phần thân bài
-Nêu thời gian và hoàn cảnh của việc giặc Minh xâm lược, gây nhiều tội ác trên đất nước ta, từ đó, Long Quân quyết định cho mượn gươm thần đánh giặc
- Kết thúc chuyện, lý giải tên gọi của Hồ Gươm
- Truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh: nêu sự việc tiếp diễn.
- Truyện Sự tích Hồ Gươm: Nêu sự việc kết thúc.
