SOẠN BÀI : CỤM ĐỘNG TỪ
I :CỤM ĐỘNG TỪ LÀ GÌ?
1. Các từ in đậm trong những câu sau bổ sung ý nghĩa nghĩa cho những từ nào?
Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người.
(Em bé thông minh)
Trả lời:
- Các từ in đậm bổ sung ý nghĩa cho:
|
đã đi nhiều nơi |
đi |
|
cũng , những câu đố oái oăm |
ra |
2. Thử lược bỏ các từ in đậm nói trên rồi rút ra nhận xét về vai trò của chúng.
Trả lời:
Nếu lược bỏ những từ in đậm thì đoạn văn trở nên vô nghĩa , không có ý nghĩa , câu văn trở nên cụt ngủn .
3. Tìm một cụm động từ. Đặt câu với cụm động từ ấy rồi rút ra nhận xét về hoạt động trong câu của cụm động từ so với một động từ.
Trả lời:
- Cụm động từ: đang đi chơi
- Đặt câu: Bạn Lan / đang đi chơi.
CN VN
- Nhận xét:
+ Động từ làm vị ngữ trong câu.
+ Cụm động từ cũng làm vị ngữ trong câu.
Lưu ý :
Cụm động từ là loại tổ hợp do động từ với 1 số từ ngữ phụ thuộc nó tạo thành . Nhiều động từ phải có các từ ngữ phụ thuộc đi kèm , tạo thành cụm động từ mới trọn nghĩa.
Cụm động từ có ý nghĩa đầy đủ hơn và có cấu tạo phức tạp hơn 1 mình động từ ,nhưng hoạt động trong câu giống như 1 động từ
II. CẤU TẠO CỦA CỤM ĐỘNG TỪ
- Vẽ mô hình cấu tạo cụm động từ đã dẫn ở mục I
|
Phần trước |
Phần trung tâm |
Phần sau |
|
đã |
đi |
nhiều nơi |
|
cũng |
ra |
những câu đố oái oăm để hỏi mọi người |
Lưu ý ;
1.Mô hình cụm động từ :
|
Phần trước |
Phần trung tâm |
Phần sau |
|
cũng / còn / đang / chưa |
tìm |
được / ngay / câu trả lời |
2.Trong cụm động từ
Các phụ ngữ ở phần trước bổ sung cho động từ các ý nghĩa : quan hệ thời gian ; sự tiếp diễn tương tự ; sự khuyến khịc hoặc ngăn cản hành động ; sự khẳng định hoặc phủ định hoạt động ,….
III : LUYỆN TẬP
- Tìm các cụm động từ trong những câu sau:
a) Em bé còn đang đùa nghịch ở sau nhà.
(Em bé thông minh)
b) Vua cha yêu thương Mị Nương hết mực, muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng.
(Sơn Tinh, Thủy Tinh)
c) Cuối cùng, triều đình đành tìm cách giữ sứ thần ở công quán để có thì giờ đi hỏi ý kiến em bé thông minh nọ.
(Em bé thông minh)
Trả lời:
+ Các cụm động từ trong các câu trên là :
Câu a) “Còn đang đùa nghịch ở sau nhà”
Câu b) ‘Yêu thương Mị Nương hết mực’
‘ muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng’
Câu c) -“đành tìm cách giữ sứ thần ở công quán để có thì giờ đi hỏi ý kiến em bé thông minh nọ”
2. Chép các cụm động từ nói trên vào mô hình cụm động từ
Trả lời:
|
Phần trước |
Phần trung tâm |
Phần sau |
|
còn đang |
đùa nghịch |
ở sau nhà |
|
|
yêu thương |
mị nương hết mực |
|
muốn |
kén |
cho con 1 người chồng |
|
đành |
tìm cách giữ |
sứ thần ở lại ,…. |
|
|
|
|
3. Nêu ý nghĩa của các phụ ngữ được in đậm trong đoạn dưới đây. Việc dùng các phụ ngữ này trước động từ miêu tả hành động của người cha và viên quan nói lên điều gì về trí thông minh của chú bé trong truyện Em bé thông minh.
Người cha đứng ngẩn ra chưa biết trả lời thế nào thì đứa con chừng bảy, tám tuổi nhanh miệng hỏi vặn lại quan […]. Viên quan nghe cậu bé hỏi lại như thế thì há hốc mồm sửng sốt, không biết đáp sao cho ổn. Quan thầm nghĩ, nhất định nhân tài ở đây rồi, chả phải tìm đâu mất công.
(Em bé thông minh)
Trả lời:
- Phụ ngữ chưa đứng trước các động từ biết . Không biết về 1 vấn đề , sự vật hay sự việc nào đó , câu nói mang tính phủ định
- Phụ ngữ không đứng trước các động từ biết – một cách trả lời phủ định tuyệt đối về đối tượng hay sự việc ,.. nào đó hoàn toàn không biết
=>2 phụ ngữ “ chưa biết “ , “không biết” đều có mục đích cho biết sự nhanh nhẹn thông minh nhanh trí của cậu bé . Khi cha cậu bé còn chưa kịp trả lời thì câu bé đã nhanh trí hỏi lại viên quan làm cho viên quan “không biết.đáp sao cho ổn”.
