Soạn bài :
Liên kết câu và liên kết đoạn văn
I : KHÁI NIỆM LIÊN KẾT :
1 . Trả lời câu hỏi SGK :
Câu 1:
-Đoạn văn bàn về mối quan hệ giữa hiện thực cuộc sống và sự sáng tạo của người nghệ sĩ. Đây là một yếu tố (chủ đề nhỏ) của chủ đề chung: Tiếng nói của văn nghệ.
-Chủ đề của đoạn văn trên nằm trong chủ đề chung của toàn văn bản, là một phần tạo nên chủ đề chung.
Câu 2:
-Nội dung chính của câu (1): 1 tác phẩm chân chính luôn hướng về sự sống và con người.
-Nội dung chính của câu (2): Người nghệ sĩ tài năng luôn là người tìm ra những thứ mới mẻ .
-Nội dung chính của câu (3):Những tác phẩm sẽ luôn gắn bó với con người và thời gian
-Các tác phẩm đều gắn bó với con người và được sắp xếp theo trình tự triển khai chủ đề của đoạn, câu sau nối tiếp ý của câu trước.
Câu 3: Mối quan hệ chặt chẽ giữa các câu trong đoạn văn thể hiện bằng các biện pháp:
-Sử dụng các từ lặp lại như : tác phẩm – tác phẩm;
-Sử dụng các từ cùng trường liên tưởng: tác phẩm – nghệ sĩ, ghi lại – muốn nói – gửi vào – góp vào;
-Các từ thay thế: những vật liệu mượn ở thực tại bằng cái đã có rồi, nghệ sĩ< bằng anh;
-Dùng quan hệ từ: nhưng.
Lưu ý :
Các đoạn văn trong 1 văn bảo cũng như các câu trong 1 đoạn văn phải liên kết chặt chẽ với nhau về mặt nội dung và hình thứ .
- Về nội dung
+ Các đoạn văn phải phục vụ chủ đề chung của văn bản , các câu phải phục vụ chủ đề của đoạn văn ( liên kết chủ đề )
+ Các đoạn văn và các câu hỏi phải được sắp xếp theo 1 trình tự hợp lí ( liên kết logic)
-Về hình thức , các câu à các đoạn văn có theer được liên kết với nhau bằng 1 số biện pháp như sau :
+Lặp lại ở câu đứng sau từ ngữ đã có ở câu trước ( phép lặp từ ngữ )
+Sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ đồng nghĩa , trái nghĩa hoặc cùng trường liên tưởng với từ ngữ có ở câu trước ( phép đồng nghia , trái nghĩa , và liên tưởng …)
+Sử dụng ở câu đứng tsau các từ ngữ có tác dung thay thế từ ngữ đã sử dụng ử câu trước ( phép thế )
+Sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ biểu thị qun hệ với câu đứng trước ( phép nối)
II : LUYỆN TẬP :
Câu 1:
Phân tích sự liên kết về nội dung, về hình thức giữa các câu trong đoạn văn sau theo gợi ý nêu ở dưới.
Cái mạnh của con người Việt Nam không chỉ chúng ta nhận biết mà cả thế giới đều thừa nhận là sự thông minh, nhạy bén với cái mới. Bản chất trời phú ấy rất có ích trong xã hội ngày mai mà sự sáng tạo là một yêu cầu hàng đầu. Nhưng bên cạnh cái mạnh đó cũng còn tồn tại không ít cái yếu. ấy là những lỗ hổng kiến thức cơ bản do thiên hướng chạy theo những môn học “thời thượng”, nhất là khả năng thực hành và sáng tạo bị hạn chế do lối học chay, học vẹt nặng nề. Không nhanh chóng lấp lỗ hổng này thì khó bề phát huy trí thông minh vốn có và không thể thích ứng với nền kinh tế mới chứa đựng đầy tri thức cơ bản và biến đổi không ngừng.
(Vũ Khoan, Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới)
Câu 1 :Chủ đề đoạn văn là gì ? Nội dung các câu trong đoạn văn phục vụ chủ đề ấy như thế nào? Nêu một trường hợp cụ thể để thấy trình tự sắp xếp các câu trong đoạn văn là hợp lí.
- Đoạn văn chỉ ra những thế mạnh của con người Việt Nam. Các câu trong đoạn văn đều xoay quanh và triển khai chủ đề chung này.
-Các câu trong đoạn văn được sắp xếp theo 1 bố cục chặt chẽ , linh hoạt : khẳng định thế mạnh – chỉ ra nhược điểm – giúp chúng ta nhận ra nhược điểm và khắc phục nó
Câu 2 ; Các câu được liên kết với nhau bằng những phép liên kết nào ?
-Phép đồng nghĩa : sự thông minh, nhạy bén với cái mới – Bản chất trời phú ấy
-Phép nối: Nhưng bên cạnh cái mạnh đó cũng còn – ấy là
-Phép lặp: lỗ hổng – lỗ hổng này; sự thông minh – trí thông minh
Bài 2 : Viết 1 đoạn văn có sử dụng phép liên kết câu và liên kết đoạn văn :
Học tập là điều mà bất kì thế hệ trẻ lớn lên cần chú trọng và quan tâm nhiều nhất.Bản thân tớ cũng vậy và tớ luôn tìm ra cho mình những phương pháp học tập đúng đắn nhất.Việc tìm đúng nó sẽ giúp bạn phát triển không ngừng.Riêng tớ yếu tố học ở trường,học thêm,học ở bạn bè là rất quan trọng nhưng cũng không kém là việc bản thân tự rèn luyện và nỗ lực hết mình.Nếu tự mình lười nhát,buông lõng thì việc học tập ở bạn không còn gì để nói.Tớ rất vui nếu các bạn cũng có những phương pháp học tập thật tốt!hỳ
+Phép lặp: từ học tập,tớ
+Phép đồng nghĩa,trái nghĩa và liên tưởng: rèn luyện,nỗ lực(câu 3) lười nhát,buông lõng(câu 4) ở đây là phép trái nghĩa
+Phép thế phương pháp học tập đúng đắn -> nó
+Phép nối:nếu,nhưng cũng không kém,và..
