SOẠN BÀI: MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ
- Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự
- Đọc đoạn trích
- Trả lời câu hỏi
- Đoạn trích kể về trận đánh đồn Ngọc Hồi của vua Quang Trung. Nhân vật vua Quang trung là người chỉ huy trận đánh.
- Các yếu tố miêu tả trong đoạn trích
+ Nhân có gió bắc, quân Thanh bèn dùng ông phun khói lửa ra, khói tỏa mù trời, cách gang tấc không thấy gì, hòng làm cho quân Nam rối loạn.
+ Quân Thanh chống không nổi, bỏ chạy tán loạn, giày xéo lên nhau mà chết.
+ Quân Tây Sơn thừa thế chém giết lung tung, thây nằm đầy đồng, máu chảy thành sông, quân Thanh đại bại.
- > Các chi tiết này nhằm miêu tả quân Nam và quân Thanh trong cuộc chiến đấu.
- Nếu chỉ kể lại sự việc diễn ra một cách đơn thuần như trong sách thì câu chuyện sẽ không sinh động. So với đoạn trích thì trận đánh được tái hiện lại một cách sống động, hấp dẫn hơn nhờ những yếu tố miêu tả.
- Nhờ có yếu tố miêu tả, trận đánh được tái hiện lại một cách sinh động, gợi cảm xúc như hiện rõ trước mắt người đọc.
- Luyện tập
- Những yếu tố tả người trong đoạn trích Chị em Thúy Kiều:
+ Tả chung vẻ đẹp của hai chị em:
Mai cốt cách tuyết tinh thần,
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.
+ Tả Thúy Vân:
Vân xem trang trọng khác vời,
Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.
Hoa cười ngọc thốt đoan trang,
Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.
+ Tả Thúy Kiều:
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Một hai nghiêng nước nghiêng thành.
Sắc đành đòi một tài dành họa hai.
Thông minh vốn sẵn tính trời,
Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.
- Yếu tố tả cảnh trong đoạn trích Cảnh ngày xuân:
+ Ngày xuân con én đưa thoi,…
+ Cỏ non xanh tận chân trời,
Cành lê trắng điểm một vài bông hoa.
+ Gần xa nô nức yến anh,
+ Dập dìu tài tử giai nhân
Ngựa xe như nước, áo quần như nêm.
+ Ngổn ngang gò đống kéo lên.
Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay.
Tà tà bóng ngả về tây,
+ Lần xem phong cảnh có bề thanh thanh.
Nao nao dòng nước uốn quanh
Dịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắc ngang.
- Nếu không có những yếu tố miêu tả thì nội dung của đoạn trích sẽ nghèo nàn, khô khan. Giả sử tước bỏ yếu tố miêu tả thì giống như đã tước bỏ hầu hết nội dung của đoạn trích, chỉ còn lại một số câu thơ kể chuyện, như vậy sẽ làm giảm đi giá trị nghệ thuật cũng như sức hấp dẫn của truyện.
