Có thể nói cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Trung Thành được bắt nguồn từ dòng chảy lịch sử của mảnh đất Tây Nguyên dữ dội. Nguyễn Trung Thành cũng đã có những năm tháng sống và chiến đấu, và nhà văn từng chứng kiến những mất mát, đau thương mà mảnh đất này phải hứng chịu. Có thể nói tác phẩm “Rừng xà nu” được viết trong thời kì chiến tranh xảy ra ác liệt nhất. Tác giả dường như cũng đã khắc họa thành công hình ảnh nhân vật Tnú- biểu tượng cho mảnh đất Tây Nguyên hùng hồn và cả bi tráng.
Tnú là một trong những nhân vật được xem là nhân vật trung tâm xuyên suốt tác phẩm, cũng như hình tượng của rừng xa nù đại ngàn. Nguyễn Trung Thành đã khéo léo xây dựng nhân vật này với những tính cách, đặc điểm mang đậm dáng dấp của con người Tây Nguyên. Với màu sắc sử thi hào hùng, bi tráng, Nguyễn Trung Thànhcúng như đã vẽ ra trước mắt người đọc một hình ảnh hào hùng, kiên cường và bất khuất nhất. Truyện ngắn “Rừng xà nu” mang màu sắc sử thi từ cách tác giả xây dựng nhân vật Tnú. Đọc tác phẩm ta như thấy được đây là câu chuyện của một mảnh đất, của một đời người được kể gói gọn trong một đêm như vậy. Đây không là gì khác mà chính là sự thành công của Nguyễn Trung Thành.
Tnú được xây dựng lên là người con của núi rừng Tây Nguyên hùng vĩ với những đặc điểm, tính cách mà chỉ nơi đây mới có.
Anh là một đứa trẻ mồ côi, không cha không mẹ và lớn lên trong sự đùm bọc và cưu mang của dân làng Xô man, bởi vậy Tnú chính là người con của cả dân làng Xô-man, của cả mảnh đất Tây Nguyên hùng vĩ này. Tnú như không thuộc về riêng ai, anh đã thuộc về cộng đồng và thuộc về nơi nuôi dưỡng anh trưởng thành. Cụ Mết cũng như đã từng nói rằng “đời nó, bụng nó sạch như nước suối làng ta” cũng là bởi vì điều đó. Dù trong hoàn cảnh xuất thân kém may mắn nhưng dường như cuộc đời anh lại làm được nhiều việc có ích cho dân làng, mang phẩm chất của người cách mạng chân chính trong tương lai.
Cho dù còn nhỏ tuổi nhưng Tnú cũng đã là một người bản lĩnh và gan góc, không ngại khó khăn và thử thách. Nhất là trong lúc đi liên lạc Tnú “xé rừng mà đi, không chọn đường mòn, không chọn quãng nước êm mà cọn con đường gai góc, chọn quãng nước chảy xiết và lọt qua hết vòng vây của giặc”. Tnú một lòng một dạ phục vụ cách mạng, sẵn sàng hi sinh vì dân làng Xô man. Có thể thấy chính hành động Tnú đã nuốt bức thư vào trong bụng khi bị bắt đã chứng tỏ được bản lĩnh kiên cường, gan dạ của anh. Hơn hết lời nói chỉ tay vào bụng “cộng sản ở đây này” sau khi đốt bức thư khiến cho người đọc ngưỡng mộ về khí chất và bản lĩnh phi thường của Tnú.
Người anh hùng Tnú mặc dù học rất chậm “học chữ o thì quên chữ a” nhưng lại có được sự kiên trì và nhẫn nại. Tnú cũng như đã rất quyết tâm ghi nhớ lấy lời của anh Quyết “Phải học giỏi mới làm được cán bộ giỏi” nên Tnú luôn luôn cố gắng học hành thật tốt. Có thể thấy một tinh thần và ý chí thép không phải người nào cũng có được. Tnú là một nhân vật điển hình cho tính cách đáng ngưỡng mộ đó.
Sau khi Tnú đã vượt ngục trở về làng, anh đượ cso sánh như một cây xà nu to lớn, vạm vỡ. Anh là sự tượng trưng cho cả dân tộc Xô-man, và tượng trưng cho rừng xà nu vẫn kiên cường đến cùng để chống lại sự tàn phá ghê rợn của kẻ thù. Có thể thấy cuộc đời của Tnú từ đó càng rơi vào nhiều bi kịch đau lòng nhưng ngược lại Tnú không hề nao núng, anh vẫn sống và cống hiến hết mình cho dân làng.
Tnú còn được biết đến là một người cán bộ giỏi, mưu trí và gan dạ. Khi quân dịch đã bắt cóc vợ và con của Tnú để đe dọa nhưng với bản lĩnh của mình Tnú không sợ chúng. Chúng đã tra tấn hai mẹ con Mai tàn nhẫn cho đến chết. Và trong khoảnh khắc Tnú chứng kiến cảnh vợ và con chết trước mặt mình, dường như lòng căm hận trong anh sôi lên sùng sục, “hai mắt như hai ngọn lửa lớn”. Anh dường như đã lao đến để cứu mẹ con mai nhưng không cứu được, anh còn bị bắt và tra tấn dã man và bị đốt mười đầu ngón tay
Có thể nói hình ảnh đôi bàn tay Tnú bị thiêu cháy khiến cho người đọc bị ám ảnh “một ngón, hai ngón, ba ngón cháy rồi lại bén lửa cháy rất nhanh trong tích tắc mười ngón tay của Tnú đã như mười ngọn đuốc sống”. Có thể nói tấn bi kịch đau lòng ấy của T”nú chính là bi kịch đau lòng mà người dân xô man phải hứng chịu. Tuy nhiên Tnú vẫn không hề nao núng chút nào, vẫn kiên cường để đánh giặc dù đã mất đi đôi bàn tay ấy.
Tnú dường như đã chịu đựng bao nhiêu đau đớn về thể xác và tinh thần nhưng lòng căm thù trong anh vẫn còn cháy rừng rực. Đây được xem là động lực để làm nên cái đêm lịch sử của dân làng Xô man đó. Có thể nói dường như tất cả đã châm ngòi để bùng nổ cái đêm khởi nghĩa bùng nổ của dân làng Xô man để chống lại kẻ thù độc ác.
Hình ảnh Tnú như đã được Nguyễn Trung Thành xây dựng song song bên cạnh hình ảnh rừng xà nu bạt ngàn, nó như kiên cường bất khuất chắc chắn có dụng ý. Bởi vì ở Tnú chính là biểu tượng của mảnh đất Tây Nguyên anh hùng, của rừng xà nu bất diệt kia.
Bằng những hình ảnh hết sức chân thực, sinh động và giàu chất sử thi Nguyễn Trung Thành cũng như đã tạc nên bức tượng hùng vĩ về con người Tây Nguyên kiên cường bất khuất. Đây chính là một thành công của tác giả, để lại ám ảnh lớn cho người đọc về một con người có trong đời thực như vậy.
