A. Lý thuyết

I. Khái niệm vi sinh vật

  • Vi sinh vật là những cơ thể nhỏ bé, chỉ nhìn rõ chúng dưới kính hiển vi.
  • Phần lớn là đơn bào nhân sơ hay nhân thực

II. Môi trường và các kiểu dinh dưỡng

1. Các loại môi trường cơ bản

  • Căn cứ vào dinh dưỡng, môi trường nuôi cây vi sinh vật, môi trường chia thành 3 loại
    • Môi trường tự nhiê
    • Môi trường tổng hợp
    • Môi trường bán tổng hợp

2. Các kiểu dinh dưỡng

  • Dựa vào nhu cầu về nguồn năng lượng và nguồn cacbon, chia thành các kiểu: 
    • Quang tự dưỡng
    • Hóa tự dưỡng
    • Quang dị dưỡng
    • Hóa dị dưỡng

II. Hô hấp và lên men

1. Hô hấp

  • Hô hấp hiếu khí
    • Là quá trình oxi hóa các phân tử hữu cơ, chất nhận e cuối cùng là phân tử oxi
    • Diễn ra: ti thể (sinh vật nhân thực), màng sinh chất (sinh vật nhân sơ)
  • Hô hấp kị khí
    • Là quá trình phân giải cacbonhidrat tạo năng lượng, chất nhận e cuối cùng là phân tử vô cơ

2. Lên men

  • Là quá trình chuyển hóa kị khí diễn ra trong trong tế bào
  • Chất cho và nhận e là phân tử hữu cơ

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI

Câu 1: Trang 91 - sgk Sinh học 10

Cho các ví dụ về môi trường tự nhiên có vi sinh vật phát triển. 

Bài làm:

  • Trong các môi trường tự nhiên, vi sinh vật có mặt ở khắp nơi, trong các môi trường và điều kiện sinh thái rất đa dạng.
  • Ví dụ, vi khuẩn lên men lactic, lên men êtilic; nấm rượu vang; nấm men cadina albicans gây bệnh ở người.

Câu 2: Trang 91 - sgk Sinh học 10

Nêu những tiêu chí cơ bản để phân thành các kiểu dinh dưỡng của vi sinh vật.

Bài làm:

Dựa vào nhu cầu về nguồn năng lượng và nguồn cacbon của vi sinh vật để phân thành các kiểu dinh dưỡng của vi sinh vật. Ở sinh vật có 4 kiểu dinh dưỡng.

  • Quang tự dưỡng: Nguồn năng lượng là ánh sáng, nguồn dinh dưỡng là CO2, nhóm này gồm vi khuẩn lam, tảo đơn bào, vi khuẩn lưu huỳnh màu tía và màu lục.
  • Quang dị dưỡng: Nguồn năng lượng là ánh sáng, nguồn dinh dưỡng là chất hữu cơ, nhóm này gồm vi khuẩn không chứa lưu huỳnh màu lục và màu tía.
  • Hóa tự dưỡng: Nguồn năng lượng là chất hóa học, nguồn dinh dưỡng là CO2, nhóm này gồm vi khuẩn nitrat hóa, vi khuẩn ôxi hóa hiđrô, ôxi hóa lưu huỳnh.
  • Hóa dị dưỡng: Nguồn năng lượng là chất hóa học, nguồn dinh dưỡng là chất hữu cơ, nhóm này gồm nấm, động vật nguyên sinh, phần lớn vi khuẩn không quang hợp.

Câu 3: Trang 91 - sgk Sinh học 10

Khi có ánh sáng và giàu khí CO2, một loại sinh vật có thể phát triển trên môi trường với thành phần được tính theo đơn vị g/l như sau:

(NH4)3P04 - 1,5; KH2P04 - 1,0; MgS04 - 0,2; CaCl2 - 0,1; NaCl - 5,0

a) Môi trường trên là loại môi trường gì?
b) Vi sinh vật phát triển trên môi trường này có kiểu dinh dưỡng gì?
c) Nguồn cacbon, nguồn năng lượng và nguồn nitơ của vi sinh vật này là gì?

Bài làm:

a) Môi trường trên là môi trường tổng hợp vì xác định được thành phần các chất trong đó

b) Vi sinh vật này có kiểu dinh dưỡng: quang tự dưỡng vô cơ.
c)

  • Nguồn cacbon là CO2
  • Nguồn năng lượng của vi sinh vật này là ánh sáng
  • Nguồn nitơ của nó là phốtphatamôn.