A. Lý thuyết

I. Các virut kí sinh ở vi sinh vật, thực vật và côn trùng

1. Virut kí sinh ở vi sinh vật (phagơ)

  • Có khoảng 3000 loại virut:
    • Hầu hết kí sinh ở vi sinh vật nhân sơ
    • Một số kí sinh ở sinh vật nhân thực
  • Phagơ gây nhiều thiệt hại cho ngành công nghiệp

2. Virut kí sinh ở thực vật

  • Phần lớn gây nhiễm do côn trùng
  • Lan rộng bằng cách di chuyển qua cầu sinh chất của tế bào
  • Làm thay đổi hình thái cây nhiễm bệnh

3. Virut kí sinh ở côn trùng

  • Tồn tại trong côn trùng, sau đó lây nhiễm sang cơ thể khác
  • Virut dạng trần hoặc dạng bọc
  • Xâm nhập vào tế bào ruột hoặc theo dịch bạch huyết lan khắp cơ thể

II. Ứng dụng của virut trong thực tiễn

1. Trong sản xuất các chế phẩm sinh học

  • Virut được sử dụng làm vật vận chuyển gen nhằm sản suất ra một số chế phẩm sinhh học, phục vụ nhu cầu của con người

2. Trong nông nghiệp: thuốc trừ sâu từ virut

  • Sử dụng virut nhằm tiêu diệt các sâu bệnh gây hại cho cây trồng thay thế cho thuốc trừ sâu

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI

Câu 1: Trang 124 - sgk Sinh học 10

Phagơ gây thiệt hại cho ngành công nghiệp vi sinh vật như thế nào?

Bài làm:

  • Ngành công nghiệp vi sinh rất đa dạng, bao gồm nhiều ngành sản xuất khác nhau như ngành sản xuất chất kháng sinh, vitamin, axit hữu cơ, axit amin, thuốc trừ sâu sinh học...
  • Nếu trong quy trình sản xuất không đúng, gây nhiễm phagơ thì vi sinh vật trong nồi lên men sẽ bị chết. Phải hủy bỏ, gây thiệt hại rất lớn về kinh tế.

Câu 2: Trang 124 - sgk Sinh học 10

Virut thực vật lan truyển theo con đường nào?

Bài làm:

  • Virut thực vật lan truyền nhờ côn trùng (bọ tri, bọ rày...) một số lan truyền qua phấn hoa, qua hạt, qua các vết xây xát do dụng cụ bị nhiễm gây ra.
  • Sau khi nhân lên trong tế bào, virut chuyển sang tế bào khác qua cầu sinh chất nối giữa các tế bào và cứ thế lan rộng ra.

Câu 3: Trang 124 - sgk Sinh học 10

Hãy nêu vai trò của virut trong sản xuất các chế phẩm sinh học.

Bài làm:

  • Vai trò của virut trong việc sản xuất các chế phẩm sinh học: Người ta có thể tách gen mong muốn, gắn với phagơ tạo vectơ, chuyển vectơ vào vi khuẩn, nuôi vi khuẩn trong nồi lên men.
  • Nguyên lí này đã được ứng dụng rộng rãi, mở ra triển vọng to lớn trong sản xuất nhiều loại sản phẩm khác nhau như insulin, intefêron, vacxin...với số lượng nhiều, giá thành rẻ.