A. Lý thuyết

I. Đặc điểm chung của tế bào nhân sơ

  • Tế bào có kích thước nhỏ 1000 - 5 000 nm, bằng 1/10 tế bào nhân thực
  • Chưa có nhân hoàn chỉnh
  • Tế bào chất: không có hệ thống nội màng và bào quan có màng bao bọc
  • Tỉ lệ S/V lớn => có khả năng sinh trưởng và sinh sản nhanh

II. Cấu tạo tế bào nhận sơ

1. Thành tế bào, màng sinh chất, lông và roi

  • Thành tế bào cấu tạo bởi peptidoglican (chuỗi cacbohidrat liên kết với các đoạn polipeptit ngắn) => quy định hình dạng tế bào

=> Dựa vào cấu trúc và thành phần hóa học của thành tế bào, chia vi khuẩn thành 2 loại: Gram dương và Gram âm

  • Màng sinh chất cấu tạo từ 2 lớp photpholipit và protein
  • Roi (tiêm mao) có ở 1 số vi khuẩn giúp di chuyển
  • Lông (nhung mao) có ở 1 số vi khuẩn giúp bám bám vào bề mặt tế bào chủ.

2. Tế bào chất

Tế bào chất gồm: 

  • Bào tương: dạng keo bán lỏng
  • Riboxom: nơi tổng hợp protein của tế bào

3. Vùng nhân

  • Chứa 1 phân tử ADN dạng vòng
  • Một số vi khuẩn có thêm các plasmit (ADN dạng vòng nhỏ)

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI

Câu 1: Thành tế bào vi khuẩn có chức năng gì?

Bài làm:

Câu 1:

  • Thành tế bào cấu tạo bởi peptidoglican (chuỗi cacbohidrat liên kết với các đoạn polipeptit ngắn) => quy định hình dạng và bảo vệ tế bào

Câu 2: Tế bào chất là gì? 

Bài làm:

Câu 2: 

  • Tế bào chất là vùng nằm giữa màng sinh chất và vùng nhân hoặc nhân của tế bào.

Câu 3: Nêu chức năng của roi và lông ở tế bào vi khuẩn.

Bài làm:

Câu 3: 

  • Roi (tiêm mao) có ở 1 số vi khuẩn giúp di chuyển
  • Lông (nhung mao) có ở 1 số vi khuẩn giúp bám bám vào bề mặt tế bào chủ.

Câu 4: Nêu vai trò của vùng nhân đối với tế bào vi khuẩn.

Bài làm:

Câu 4: 

  • Vùng nhân chứa vật chất di truyền (ADN dạng vòng) của tế bào, là nơi điều khiển mọi hoạt động sống của tế bào vi khuẩn.

Câu 5: Tế bào vi khuẩn có kích thước nhỏ và cấu tạo đơn giản đem lại cho chúng ta ưu thế gì?

Bài làm:

Câu 5: Kích thước nhỏ và cấu tạo đơn giản đem lại nhiều ưu thế cho tế bào vi khuẩn.

  • Vì kích thước nhỏ và cấu tạo đơn giản nên các loài vi khuẩn có tốc độ sinh trưởng rất nhanh, dẫn đến phân bào nhanh.
  • Kích thước tế bào nhỏ thì việc vận chuyển các chất từ nơi này đến nơi khác trong tế bào hoặc ra môi trường sẽ nhanh.
  • Tỉ lệ S/V  lớn sẽ có khả năng trao đổi chất và năng lượng với môi trường nhanh hơn => sinh trưởng và sinh sản nhanh