.PNG)
Câu 1: Trang 11 sgk hóa học 12
Chất béo là gì ? Dầu ăn và mỡ động vật có đặc điểm gì khác nhau về cấu tạo và tính chất vật lí ? Cho ví dụ minh họa.
Hướng dẫn giải
Chất béo là Trieste của glixerol với axit béo, gọi chung là triglixerit hay triaxylglixerol.
Công thức cấu tạo chung của chất béo là :
Trong đó R1, R2, R3 là gốc axit có thể giống nhau hoặc khác nhau
Dầu ăn và mỡ động vật đều là este của glixerol và các axit béo. Chúng khác nhau ở chỗ:
– Dầu ăn thành phần là các axit béo có gốc hidrocacbon không no, chúng ở trạng thái lỏng.
Ví dụ: (C17H33COO)3C3H5
Mỡ động vật thành phần là các axit béo có gốc hidrocacbon no, chúng ở trạng thái rắn
Ví dụ: (C17H35COO)3C3H5
Câu 2: Trang 11 sgk hóa học 12
Phát biểu nào sau đây không đúng ?
A. Chất béo không tan trong nước.
B. Chất béo không tan trong nước, nhẹ hơn nước nhưng tan nhiều trong dung môi hữu cơ.
C. Dầu ăn và mỡ bôi trơn có cùng thành phần nguyên tố.
D. Chất béo là este của glixerol và axit cacboxylic mạch cacbon dài, không phân nhánh.
Hướng dẫn giải
Chọn đáp án C.
Dầu ăn là chất béo, còn mỡ bôi trơn là các hiđrocacbon
Câu 3: Trang 11 sgk hóa học 12
Trong thành phần của một số loại sơn có Trieste của glixerol với axit linoleic C17H31COOH và axit linoleic C17H29COOH. Viết công thức cấu tạo thu gọn của các Trieste có thể có của hai axit trên với glixerol.
Hướng dẫn giải
Công thức Trieste : (C17H31COO)xC3H5(C17H29COO)y
Với x + y = 3 và có đồng phân vị trí.
Câu 4: Trang 11 sgk hóa học 12
Chất béo luôn có một lượng nhỏ axit tự do. Số miligam KOH dùng để trung hòa lượng axit tự do trong một gam chất béo gọi là chỉ số axit của chất béo. Để trung hòa 2,8 gam chất béo cần 3,0 ml dung dịch KOH 0,1M. Tính chỉ số axit của mẫu chất béo trên.
Hướng dẫn giải
Số mol KOH là nKOH = 0,003.0,1 = 0.0003 (mol)
Khối lượng KOH cần dùng là mKOH = 0,0003.56 = 0,0168 (g) = 16,8 (mg)
Trung hòa 2,8 gam chất béo cần 16,8 mg KOH
1 gam x ?
Chỉ số axit của mẫu chất béo trên là x= \[\frac{16,8.1}{2,8}\]= 6
Câu 5: Trang 11 sgk hóa học 12
Tổng số miligam KOH dùng để trung hòa hết lượng axit tự do và xà phòng hóa hết lượng este trong 1 gam chất béo gọi là chỉ số xà phòng hóa của chất béo. Tính chỉ số xà phòng hóa của mẫu chất béo có chỉ số axit bằng 7 chứa tristearoylglixerol còn lẫn một lượng axit stearic.
Hướng dẫn giải
Khối lượng KOH cần dùng để trung hòa axit là 0,07 gam
=>nKOH = \[\frac{0,07}{56}\]= 0,125.10-3 (mol)
Khối lượng C17H35COOH trong 1 gam chất béo là :
0,125.10-3.284 = 35,5.10-3 (gam)
Số mol tristearoyglixerol trong 1 gam chất béo:
(1 – 35,5.103)/890 = 1,0837.10-3 (mol)
=>nKOH = 3.1,0837.10-3 (mol) ; mKOH = 3.1,0837.10-3.56.1000 = 182 (mg)
Chỉ số xà phòng hóa : 182 + 7 = 189.