A. Lý thuyết
I. Điều khiển sinh sản ở động vật
1. Một số biện pháp làm thay đổi số con
Sử dụng hoocmôn hoặc chất kích tổng hợp
Thay đổi các yếu tố môi trường
Nuôi cấy phôi
Thụ tinh nhân tạo
- Thụ tinh nhân tạo bên ngoài cơ thể
- Thụ tinh nhân tạo bên trong cơ thể
2. Một số biện pháp điều khiển giới tính
Sử dụng các biện pháp kỹ thuật như lọc, li tâm, điện di để tách tinh trùng thành 2 loại
Tuỳ theo nhu cầu về đực hay cái để chọn ra một loại tinh trùng cho thụ tinh với trứng
Nuôi cá rôphi bột bằng 17 – mêtyltestostêrôn kèm vitamin C sẽ tạo ra 90% cá rô phi đực
II. Sinh đẻ có kế hoạch ở người
1. Sinh đẻ có kế hoạch là gì?
Sinh đẻ có kế hoạch là điều chỉnh về số con, thời điểm sinh con và khoảng cách sinh con sao cho phù hợp với việc nâng cao chất lượng cuộc sống của mỗi cá nhân, gia đình và xã hội
Lợi ích của sinh đẻ có kế hoạch:
- Nâng cao chất lượng cuộc sống, cải thiện kinh tế, chăm lo sức khỏe, học, giải trí…
- Giảm áp lực về tài nguyên môi trường cho xã hội
2. Các biện pháp tránh thai
Bao cao su
Dụng cụ tử cung
Thuốc tránh thai
Triệt sản nam và nữ
Tính vòng kinh
Xuất tinh ngoài âm đạo
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Câu 1: Trang 185 sgk Sinh học 11
Nuôi cấy phôi giải quyết được vấn đế gì trong sinh đẻ ở người?
Trả lời
Nuôi cấy phôi giải quyết được vấn đề vô sinh trong sinh đẻ ở người.
- Trước hết, tiêm hoocmôn thúc đẩy sự chín và rụng của trứng, rồi lấy trứng đó ra ngoài.
- Tiến hành thụ tinh nhân tạo để được hợp tử. Khi hợp tử đang phân chia (giai đoạn phôi và tế bào) người ta dùng kĩ thuật để tách rời các tế bào con ra khỏi hợp tử.
- Mỗi tế bào con sẽ được nuôi dưỡng và phát triển thành một phôi mới.
- Đem một hoặc các phôi mới (tùy ý) cấy vào tử cung để thu dược một hoặc nhiều con từ một trứng thụ tinh.
Câu 2: Trang 185 sgk Sinh học 11
Tại sao nữ vị thành niên không nên sử dụng biện pháp đình sản mà nên chọn sử dụng các biện pháp tránh thai khác?
Trả lời
- Từ 10 đến 19 tuổi là tuổi vị thành niên. Ở lứa tuổi này, cơ thể đang vào giai đoạn hoàn thiện cấu tạo và chức năng của các cơ quan. Vì vậy, sự can thiệp từ bên ngoài (tăng nồng độ prôgestêron và estrôgen nhân tạo) và sẽ làm ảnh hưởng đến các quá trình hoàn thiện các cơ quan, đặc biệt là ảnh hưởng đến hoàn thiện cơ quan sinh dục.
- Những người dưới 19 tuổi không nên sử dụng biện pháp đình sản để tránh thai vì việc nối lại ống dẫn tinh hoặc ống dẫn trứng để các ống này trở lại tình trạng như ban đầu là rất khó khăn, chi phí cho nối ống rất cao. Có thể nói là sau khi triệt sản rất khó có thể có con. Người ta yêu cầu những người đi đình sản phải trên 35 tuổi và đã có 2 con, đứa con thứ 2 phải trên 3 tuổi.
Câu 3: Trang 185 sgk Sinh học 11
Tại sao nạo hút thai không được xem là biện pháp sinh đẻ có kế hoạch mà chỉ là biện pháp tránh đẻ bất đắc dĩ?
Trả lời
Nạo hút thai không được xem là biện pháp tránh thai vì nạo hút thai có thể gây nên hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe người phụ nữ như viêm nhiễm đường sinh dục, vô sinh... thậm chí tử vong