Tóm tắt lý thuyết

1.1. Quan sát và nhận biết thường biến

Đối tượng

Điều kiện môi trường

Kiểu hình tương ứng

Nhân tố tác động

Mầm khoai tây

Trong tối

Có màu nhạt

Ánh sáng

Có ánh sáng

Có màu xanh

Cây lúa

Trong tối

Lá có màu vàng

Ánh sáng

Có ánh sáng

Lá có màu xanh

Cây rau dừa nước

Trên cạn

Thân, lá nhỏ

Độ ẩm

Ven bờ

Thân, lá lớn

Dưới nước

Thân, lá lớn hơn, rễ có phao

Cây mạ

Ven bờ

Lá tốt hơn, xanh hơn

Dinh dưỡng, nhiệt độ, độ ẩm, sự cạnh tranh

Giữa ruộng

Lá nhỏ hơn

1.2. Chứng minh thường biến là biến dị không di truyền được

Quan sát được sự khác nhau giữa 3 cây rau dừa nước mọc ở 3 nơi khác nhau và mỗi cây không giống với cây gốc trước đó được trồng ở môi trường khác.

Như vậy, thường biến có các đặc điểm:

  • Làm biến đổi kiểu hình của cùng một kiểu gen.
  • Không di truyền được.
  • Biểu hiện đồng loạt theo hướng xác định tương ứng với điều kiện môi trường.
  • Thường biến thường có lợi giúp cho sinh vật thích nghi hơn với điều kiện môi trường sống.

1.3. Nhận biết ảnh hưởng của môi trường với tính trạng số lượng và tính trạng chất lượng

  • Quan sát kích thước của cây su hào trong điều kiện chăm sóc tốt và kém.
  • Điều kiện chăm sóc có ảnh hường rất lớn đến tính trạng số lượng.
  • Quan sát hình dạng củ su hào trong 2 điều kiện chăm sóc. Mặc dù được chăm sóc với điều kiện khác nhau nhưng nhìn chung hình dạng của củ su hào không thay đổi. Như vậy có thể kết luận tính trạng chất lượng không chịu ảnh hưởng từ môi trường.