A. Lý thuyết

I. Quan hệ cùng loài

  • Các sinh vật cùng loài sốn gần nhau, liên hệ với nhau, hình thành nên nhóm cá thể.
  • Trong các nhóm cá thể, sinh vật hỗ trợ nhau chống lại các tác động bên ngoài: kẻ thù, con mồi, bão, ...
  • Khi điều kiện bất lợi, các sinh vật cạnh tranh nhau về nơi ở, thức ăn, bạn tình, ... 

=> Dẫn tới một số cá thể tách ra khỏi nhóm  

II. Quan hệ khác loài

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI

Câu 1: Trang 134 - sgk Sinh học 9

Các sinh vật cùng loài hỗ trợ và cạnh tranh lẫn nhau trong những điều kiện nào? 

Bài làm:

  • Trong các nhóm cá thể, sinh vật hỗ trợ nhau chống lại các tác động bên ngoài: kẻ thù, con mồi, bão, ...
  • Khi điều kiện bất lợi, các sinh vật cạnh tranh nhau về nơi ở, thức ăn, bạn tình, ... 

Câu 2: Trang 134 - sgk Sinh học 9

Quan hệ giữa các cá thể trong hiện tượng tự tỉa ở thực vật là mối quan hệ gì? Trong điểu kiện nào hiện tượng tự tỉa diễn ra mạnh mẽ?

Bài làm:

  • Tự tỉa là kết quả của cạnh tranh cùng loài và cả khác loài
  • Xuất hiện mạnh mẽ khi cây mọc dày thiếu ánh sáng.

Câu 3: Trang 134 - sgk Sinh học 9

Hãy tìm thêm các ví dụ minh họa quan hệ hỗ trợ đối địch của các sinh vật khác loài. Trong các ví dụ đó, những sinh vật nào là sinh vật được lợi hoặc bị hại?

Bài làm:

  • Quan hệ đối địch:
    • Trong ruộng lúa có nhiều loài cỏ dại gây hại cho lúa, sâu rầy gây hại cho lúa.
    • Bọ dừa phá hoại vườn dừa làm năng suât vườn dừa giảm.
  • Quan hệ hỗ trợ: Trong vườn xen canh dừa và chuối. Dừa che mát, chắn bớt gió cho chuôi, ngược lại chuôi che mát, giử ẩm cho đát ờ gốc dừa.

Câu 4: Trang 134 - sgk Sinh học 9

Trong thực tiễn sản xuất, cần phải làm gi để tránh sự cạnh tranh gay gắt giữa các cá thể sinh vật, làm giảrn năng suất vật nuôi, cây trồng?

Bài làm:

  • Cần trồng cây và nuôi động vật với mật độ hợp lí
  • Áp dụng các kĩ thuật tỉa thưa đối với thực vật hoặc tách đàn đối với động vật khi cần thiết
  • Cung cấp thức ăn đầy đủ
  • Vệ sinh môi trường sạch sẽ