A. Lý thuyết
I. Thế nào là một hệ sinh thái?
- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống của quần xã (sinh cảnh)
- Hệ sinh thái hoàn chỉnh gồm các thành phần:
- Các thành phần vô sinh
- Các thành phần hữu sinh
- Sinh vật sản xuất
- Sinh vật tiêu thụ
- Sinh vật phân giải
II. Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1. Thế nào là một chuỗi thức ăn?
- Chuỗi thức ăn là một dạy các sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau.
- Trong chuỗi thức ăn, mỗi loài vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích trước, vừa là sinh vật bị mắt xích sau tiêu thụ
2. Thế nào là một lưới thức ăn?
- Lưới thức ăn bao gồm nhiều chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung.
- Lươi thức ăn hoàn chỉnh bao gồm 3 thành phần chủ yếu:
- Sinh vật sản xuất
- Sinh vật tiêu thụ
- Sinh vật tiêu thụ
B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI
Câu 1: Trang 153 - sgk Sinh học 9
Hãy cho ví dụ về một hệ sinh thái, phân tích các thành phần chính trong hệ sinh thái.
Bài làm:
Ví dụ hệ sinh thái nước đứng ở một ao, gồm có các thành phần chính
- Sinh vật sản xuất: rong, bèo, cây thủy sinh, tảo hiển vi.
- Sinh vật tiêu thụ cấp 1: cá nhỏ ăn rong, bèo. tôm, động vật nổi, tép, cua
- Sinh vật tiêu thụ cấp 2: cá to, vừa.
- Sinh vật tiêu thụ cấp 3: cá lớn.
- Sinh vật phản giải: vi sinh vật.
Câu 2: Trang 153 - sgk Sinh học 9
Hãy vẽ một lưới thức ăn trong đó có các sinh vật: cây cỏ, bọ rùa, ếch nhái rắn, cháu chấu, diều hâu, nấm, vi khuẩn, cáo, gà rừng, dê, hổ. Một số gợi ý về thức ăn như sau:
- Cây cỏ là thức ăn của bọ rùa, chầu cháu.
- Ếch nhái ăn bọ rùa, châu chấu.
- Rán ăn ếch nhái, châu chấu.
- Gà ăn cây cỏ và châu chấu.
- Cáo ăn thịt gà.
... (Dựa vào kiến thức đã biết trong các lớp trước và trong thực tế, em hãy đưa ra thêm về quan hệ thức ăn có thể có của các loài còn lại và vẽ toàn bộ một lưới thức ăn).
Bài làm: