A. Lý thuyết

I. Sự khác nhau giữa quần thể người với các quần thể sinh vật khác

  • Quần thể người có các đặc trưng riêng biệt: hôn nhân, pháp luật, kinh tế, giáo dục, văn hóa, ...
  • Nhờ có lao động và tư duy trừu tượng, con người có khả năng điều chỉnh các đặc điểm sinh thái trong quần thể, cải tạo thiên nhiên

II. Đặc trưng về thành phần nhóm tuổi của mỗi quần thể người

  • Các nhóm tuổi:
    • Nhóm tuổi trước sinh sản: <15 tuổi
    • Nhóm tuổi sinh sản và lao động: 15 - 64 tuổi
    • Nhóm tuổi hết khả năng sinh sản và lao động nặng nhọc: >64 tuổi
  • Có 3 dạng tháp tuổi:

III. Tăng dân số và phát triển xã hội

  • Tăng dân số tự nhiên = số người sinh ra - số người tử vong
  • Sự gia tăng dân số = tăng dân số tự nhiên + nhập cư - di cư
  • Hậu quả của gia tăng dân số nhanh:
    • Thiếu nơi ở, nguồn thức ăn, nước uống
    • Ô nhiễm môi trường
    • Tàn phá rừng và các tài nguyên thiên nhiên khác
  • Để có sự phát triển bền vững, mỗi quốc gia cần kiểm soát sự gia tăng dân số quá nhanh

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI

Câu 1: Trang 145 - sgk Sinh học 9

Vì sao quần thể người lại có những đặc trưng cơ bản mà quần thể sinh vật khác không có?

Bài làm:

  • Quần thể người có các đặc trưng riêng biệt: hôn nhân, pháp luật, kinh tế, giáo dục, văn hóa, ...
  • Nhờ có lao động và tư duy trừu tượng, con người có khả năng điều chỉnh các đặc điểm sinh thái trong quần thể, cải tạo thiên nhiên

Câu 2: Trang 145 - sgk Sinh học 9

Tháp dân số trẻ và tháp dân số già khác nhau như thế nào?

Bài làm:

  • Hình tháp dân số trẻ là hình tháp dân số có đáy rộng do số lượng trẻ em sinh ra hàng năm cao. Cạnh tháp xiên nhiểu và đỉnh tháp nhọn biểu hiệri ti lệ người tử vong cao. Tuổi thọ trung bình thấp
  • Hình tháp dân số già là hình tháp dân số có đáy hẹp, đỉnh không nhọn, cạnh tháp gần như thẳng đứng, biểu thị tỉ lệ sình và tỉ lệ tử vong đều thấp. Tuổi thọ trung bình cao.

Câu 3: Trang 145 - sgk Sinh học 9

Ý nghĩa của việc phát triển dân số hợp lí của mỗi quốc gia là gì?

Bài làm:

  • Phát triển dân số hợp lí là điều kiện để phát triển bền vững của mỗi Quốc gia, tạo sự hài hòa giừa phát triển kinh tế - xã hội với sử dụng hợp lí tài nguyên, môi trường của đất nước.
  • Phát triển dân số hợp lí là không dể dân sô' tăng quá nhanh dẫn tới thiếu nơi ở, nguồn thức ãn, nước uống, ô nhiễm môi trường, tàn phá rừng và các tài nguyên khác.
  • Phát triển dân số hợp lí là nhằm mục đích đảm bảo tốt chất lượng cuộc sông của mỗi cá nhân, gia đình và toàn xã hội, mọi người trong xă hội đều được nuôi dưỡng, chăm sóc và có điều kiện phát triển tốt.