A. Lý thuyết

I. Hiện tượng ưu thế lai

  • Là hiện tượng cơ thể F1 có sức sống cao hơn, sinh trưởng nhanh hơn, phát triển mạnh hơn, chống chịu tốt hơn, các tính trạng năng suất cao hơn trung bình giữa bố và mẹ hoặc vượt trội cả hai bố mẹ
  • Thể hiện rõ nhất ở F1 khi lai 2 bố mẹ thuần chủng, giảm dần qua các thế hệ 

II. Nguyên nhân của hiện tượng ưu thế lai

  • Nguyên nhân của hiện tượng ưu thế lai là sự tập trung của các gen trội có lợi ở cơ thể lai F1

III. Các phương pháp tạo ưu thế lai

1. Phương pháp tạo ưu thế lai ở cây trông

  • Sử dụng phương pháp lai khác dòng: cho các dòng thuần chủng lai với nhau tạo con lai F1 nhưng không dùng F1 làm giống
  • Sử dụng phổ biến ở ngô, lúa

2. Phương pháp tạo ưu thế lai ở vật nuôi

  • Sử dụng phương pháp lai kinh tế: cho các dòng thuần chủng lai với nhau tạo con lai F1 nhưng không dùng F1 làm giống
  • Sử dụng phổ biến ở lợn, bò

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI

Câu 1: Trang 104 - sgk Sinh học 9

Ưu thể lai là gì? Cho biết cở sở di truyền của hiện tượng trên. Tại sao không dùng con lai F1 để nhân giống? Muốn duy trì ưu thế lai thì phải dùng biện pháp gì?

Bài làm:

  • Hiện tượng con lai F1 khỏe hơn, sinh trưởng phát triển mạnh, chống chịu tốt các tính trạng hình thái và năng suất cao hơn trung bình giữa hai bố mẹ hoặc vượt trội hơn cả hai dạng bô mẹ được gọi là ưu thế lai.
  • Người ta khóng dùng con lai F, làm giống vì nếu làm giống thì ở đời sau, qua pháu li, sẽ xuất hiện các kiểu gen dồng hợp về các gen lận có hại, ưu thế lai giảm.
  • Muốn duy tri ưu thế lai phải dùng biện pháp nhân giống vô tính (băng giảm, chiết, ghép,...)

Câu 2: Trang 104 - sgk Sinh học 9

Trong chọn giống cây trồng, người ta đã dùng những phương pháp gì để tạo ưu thế lai? Phương pháp nào được dùng phổ biến nhất, tại sao?

Bài làm:

  • Trong chọn giống cây trồng, người ta thường đùng phương pháp lai khác dòng và lai khác thứ để tạo ưu thế tài. Phương pháp lai khác dòng được sử dụng phổ biến hơn.

Câu 3: Trang 104 - sgk Sinh học 9

Lai kinh tế là gì? Ở nước ta, lai kinh tế được thực hiện dưới hỉnh thức nào? Cho ví dụ.

Bài làm:

  • Phép lai kinh tế là phép lai giữa cặp vật nuôi bố mẹ thuộc hai dòng thuần khác nhau rồi dùng con lai F] làm sản phẩm, không dùng nó làm giông.
  • Ở nước ta hiện nay, phổ biên là dùng con cái thuộc giống trong nước giao phối với con đực cao sản thuộc giống nhập nội.
  • Ví dụ: Con cái là ỉ Móng cái X con đực thuộc giống lợn Đại Bạch.