Tóm tắt lý thuyết

1.1. Chọn lọc giống

1.1.1. Khái niệm

Chọn lọc giống là quá trình chọn lọc do con người tiến hành trên cây trồng, vật nuôi gồm hai mặt song song, vừa tích luỹ những biến dị có lợi - vừa đào thải những biến dị không có lợi cho con người, tạo giống cây trồng, vật nuôi.

1.1.2. Vai trò của chọn lọc trong chọn giống

  • Chọn được những giống năng suất, chất lượng cao, chống chịu tốt.
  • Đáp ứng nhu cầu của con người.
  • Tạo giống mới để đáp ứng nhu cầu luôn thay đổi của con người.
  • Phục hồi giống cũ đã có biểu hiện thoái hóa.

1.2. Các phương pháp chọn lọc

1.2.1. Phương pháp chọn lọc hàng loạt

  • Chọn lọc hàng loạt là chọn lọc dựa trên kiểu hình, chọn ra những cá thể có kiểu hình tốt, phù hợp với mục tiêu chọn lọc để dùng làm giống.
  • Phương pháp chọn lọc hàng loạt có 2 hình thức: Chọn lọc hàng loạt một lần và chọn lọc hàng loạt nhiều lần.
  • Hai hình thức này giống nhau về cách tiến hành nhưng khác nhau ở năm bắt đầu chọn lọc.
  • Phương pháp này không chỉ áp dụng ở cây trồng mà còn ở vật nuôi.

Ưu điểm: Dễ thực hiện, ít tốn kém và có thể áp dụng trên phạm vi rộng.

Nhược điểm: Không kiểm tra được kiểu gen nên không củng cố được biến dị tốt, dễ dẫn tới thoái hóa sau một thời gian chọn lọc.

1.2.2. Chọn lọc cá thể

Chọn lọc cá thể là chọn lấy một số ít cá thể tốt, từ đó nhân lên một cách riêng lẻ theo từng dòng.

Phương pháp chọn lọc hàng loạt cũng có 2 hình thức chọn lọc: chọn lọc cá thể một lần và chọn lọc cá thể nhiều lần.

Ưu điểm: Kiểm tra được kiểu gen, tích luỹ và củng cố các biến dị tốt nên có hiệu quả cao.

Nhược điểm: Tốn nhiều thời gian, công sức, khó thực hiện, khó áp dụng rộng rãi.

GIẢI BÀI TẬP

Bài 1, 2, trang 107, SGK Sinh học lớp 9

 1.Phương pháp chọn lọc hàng loạt một lần và nhiều lẩn được tiến hành như thế nào, có ưu nhược điểm gì và thích hạp với loại đối tượng nào?

  • Phương pháp chọn lọc hàng loạt một lần tiến hành như sau:

+ Năm thứ nhất (năm I) người ta gieo trồng gióng ban đầu để chọn lọc các cây ưu tú, phù hợp với mục đích chọn lọc. Hạt của các cây ưu tú được thu hoạch chung để làm giống cho vụ sau (năm II).

+ ở năm II. so sánh giông tạo ra băng chọn lọc hàng loạt, được gọi là “giống chọn hàng loạt” với giống ban đầu và giống đôi chứng (giông tốt đang được sử dụng đại trà trong sản xuất).

+ Qua đánh giá so sánh, nếu giống chọn hàng loạt đã đạt yêu cầu đặt ra, hơn hẳn giông ban đầu thì không cần chọn lần 2.

+ Nếu giống mang chọn lọc thoái hóa nghiêm trọng, không đồng nhất về chiều cao và khả năng sinh trường,... thì tiếp tục chọn lọc lần 2, cho đến khi nào vượt được giông ban đầu.

+ Chọn lọc hàng loạt có Ưu điểm là đơn giản, dễ làm, ít tốn kém, cỏ thể

áp dụng rộng rãi.

+ Hình thức chọn lọc hàng loạt có nhược điểm là chỉ dựa vào kiểu hình nên dễ nhầm với thường biến phát sinh do vi khí hậu và địa hình.

 

2.Phương pháp chọn lọc cá thể được tiến hành thế như nào? Có ưu, nhược điềm gì so với phương pháp chọn lọc hàng loạt và thick hạp vời đổi tượng nào?

Phương pháp chọn lọc cá thể được tiến hành như sau:

+ Ở  năm I, trên ruộng chọn giống khởi đầu, người ta chọn ra những cá thể tốt nhất. Hạt của mỗi cáy được gieo riêng từng dòng để so sánh (năm II)

 + Ở năm II, người ta so sánh các dòng với nhau, so với giống gốc và giống đôi chứng để chọn dòng tốt nhất, đáp ứng mục tiêu đạt ra. Trường hợp còn chưa đạt yêu cầu thì tiến hành chọn lọc cá thể lần 2.

Chọn lọc cá thể phối hợp được chọn lọc dựa trén kiểu hình với kiểm tra kiêu gen. Chọn lọc cá thể thích hợp với cây tự thụ phấn.