A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM

Lập luận bác bỏ: là cách thức đưa ra những lí lẽ, dẫn chứng khoa học của mình để phủ nhận ý kiến, quan điểm thiếu chính xác của người khác. Từ đó, nêu ý kiến đúng của mình để thuyết phục người nghe.

B. BÀI TẬP VÀ HƯỚNG DẪN GIẢI

Luyện tập

Câu 1: Trang 31 sgk ngữ văn 11 tập 2

Phân tích cách bác bỏ trong hai đoạn trích

Bài làm:

  • Đoạn 1: 
    • Có quan niệm cho rằng cuộc sống riêng của mỗi người là đầy đủ tiện nghi, được bao bọc cẩn thận trong êm ấm và tuyệt đối không cần phải hiểu biết gì nhiều về xung quanh.
    • Ý kiến bác bỏ: Cho đó là sai lầm bởi vì nó làm nghèo nàn đi tâm hồn con người, con người sẽ không có khả năng tự bảo vệ mình khi đối diện với muôn vàn khó khăn của cuộc sống và như thế con người sẽ không thấy được giá trị của hạnh phúc.
  •  Đoạn 2:
    •  Ý bác bỏ thứ nhất thể hiện qua dạng câu hỏi tu từ biểu hiện cho thái độ khiêm tốn của Quang Trung.
    • Ý bác bỏ thứ hai cho thấy rằng Quang Trung chỉ rõ được thái độ chưa hợp tác của các sĩ phu Bắc Hà chứ một đất nước không thể không có người tài, không có người trung thành tín nghĩ.

Câu 2: Trang 32 sgk ngữ văn 11 tập 2

Anh (chị) hãy bác bỏ một trong hai quan điểm về kinh nghiệm học môn Ngữ văn, rồi đề xuất một vài kinh nghiệm học Ngữ văn tốt nhất.

Bài làm:

  • Nêu ý kiến cần bác bỏ.
  • Phân tích nguyên nhân   (cả hai quan niệm trên đều bắt nguồn từ những suy nghĩ phiến diện, từ thái độ học tập, từ ý thức, động cơ, … rèn luyện, phấn đấu hạn chế, …)
  • Chỉ ra những tác hại của những nhận thức sai lệch đó (ảnh hưởng xấu tới kết quả học tập, rèn luyện phẩm chất đạo đức của thanh niên, học sinh, …)
  • Đề xuất một vài kinh nghiệm học tốt ngữ văn:
    • Chăm chú nghe giảng, để hiểu bài ngay tại lớp.
    • Đọc nhiều sách để có vốn từ phong phú hơn.
    • Học thuộc các ý thơ và ghi nhớ kĩ nội dung các văn bản để khi viết văn có dẫn chứng cụ thể.

Câu 3: Trang 32 sgk ngữ văn 11 tập 2

Anh (chị) hãy lập dàn ý cho bài nghị luận bác bỏ quan niệm cho rằng:"Thanh niên, học sinh thời nay...tuổi trẻ hội nhập".

Bài làm:

Dàn ý chi tiết bác bỏ quan điểm "Thanh niên, học sinh thời nay phải biết ăn diện, nhuộm tóc, hút thuốc lá, uống rượu, vào các vũ trường,... thế mới là cách sống "sành điệu" của tuổi trẻ thời hội nhập":

  • Mở bài:
    • Giới thiệu quan niệm sống cần bác bỏ
    • Đưa ra quan niệm sống đúng đắn, phù hợp cho học sinh, sinh viên ( có ước mơ, sống lành mạnh...)
  • Thân bài:
    • Thừa nhận đây cũng là một trong những quan niệm sống đang tồi tại.
    • Bác bỏ quan niệm về cách sống ấy:
    • Lập luận để bác bỏ:
      • bản chất của quan niệm sống ấy thực ra là lối sống buông thả, hưởng thụ và vô trách nhiệm.
      • Dẫn chứng thực tế: Trong cuộc sống những thanh niên có lối sống buông thả sẽ thế nào? Và những thanh niên sống lành mạnh có hoài bão sẽ ra sao?
      • Khẳng định quan niệm về cách sống đúng đắn.
  • Kết bài
    • Phê phán, nêu tác hại của quan niệm về cách sống sai trái.
    • Hướng đến lối sống đúng đắn.